БАЛКАН ЖАРЫМ АРАЛЫ
БАЛКАН ЖАРЫМ АРАЛЫ Европанын түштүгүндө. Болгария, Албания, Грекиянын көп бөлүгү, Түркиянын европалык бөлүгү ж-а Румыниянын түштүк райондору, Македония, Босния ж-а Герцеговина, Словения, Сербия ж-а Черногория, Хорватия жайгашкан. Аянты 505 миң км 2дей. Жер ортолук деңизге 950 км кирип турат. Адрия, Иония, Эгей, Мрамор, Кара деңиздери м-н чулганат. Батыш жээктери булуң-буйткалуу, тик ж-а аскалуу, чыгышы жапыз, түз. Грекияда Пелопоннес ж-а Халкидики ири жарым аралдары бар.
Адрия ж-а Эгей деңиздеринин жээктеринде аралдар көп. Аймагынын көбүн анча бийик эмес Динара, Пинд, Серб тайпак тоолору, Стара-Планина, Родопи ж. б. тоолор ээлейт. Эң бийик жери 2925 м, (Мусала чокусу). Түздүктөр негизинен жарым аралдын чет-жакаларында (Ортоңку Дунай ж-а Төмөнкү Дунай түздүктөрү), тоо аралык ойдуңдарда (Жогорку Фракия, Фессалия ойдуңдары ж. б.), жээк бойлой жайгашкан. Климаты түндүгүндө ж-а чыгышында мелүүн континенттик, батышы м-н түшгүгүндө субтропиктик жер ортолук деңиздик. Динара тайпак тоосунун батыш капталына жаан-чачын көп (айрым жылдары Котор бухтасында 5000 мм ге чейин) жаайт. Башкы дарыялары: Дунай, Сага (Балкан жарым аралынын түндүк чеги), ошондой эле Марица, Морава. Ири көлдөрү: Скадар, Охрид, Преспа. Батыш ж-а түштүгүндө жер ортолук деңиздик бадалдар ж-а токой, түндүк ж-а чыгыш тоолорунда жазы ж-а ийне жалбырактуу, жалбырагы күбүлмө бадал токойлору өсөт. Карст процесси өнүккөн. Динара тайпак тоосунун айрым жерлеринде өсүмдүктөр өспөйт. Түздүктөрү айдалган. Ири шаарлары: София, Белград, Стамбул, Афины.
Б. Мудаева.