БАШКАРУУЧУ ТҮЗҮЛМӨ

БАШКАРУУЧУ ТҮЗҮЛМӨ – башкарылуучу объектиге башкаруу алгоритмине ылайык таасир берүүчү түзүлмө. Башкаруучу түзүлмөнү $(A)$ жана башкарылуучу объектини $(B)$ ичине алган автоматтык башкаруу системасынын түзүлүш схемасы чиймеде көрсөтүлгөн. Башкаруу үчүн башкаруучу түзүлмө объектиге башкаруучу таасир берет. Башкаруунун максаты объектинин ишин мүнөздөөчү кандайдыр $I$ критерийин экстремумга (эӊ чоӊ же эӊ кичине мааниге) жеткирүү. Эгер $I$ чоӊдугунун эӊ кичине маанисин алуу керек болсо, анда $I(x,x')=$мин. $(1)$шарты аткарылыш керек, мында $x$ – объектинин чыгыш чоӊдугу, $x'$ – системанын кириш чоӊдугу. Автоматтык жөндөө системасында х чоӊдугу $x'$тен көп айырмаланбашы керек: $I(x,x)=(x-x')^{2}=$ мин. $(2)$. Мында башкаруунун максаты толук аткарылбайт, анткени объектиге $(B)$ башкаруучу таасирден $(u)$ башка да алдын ала билүүгө мүмкүн болбогон кедерги $(z)$ күч таасир кылат. Ошондуктан $x$ жалаӊ эле $u$га эмес $z$ке көз каранды: $(3)$. Жакшы башкаруу үчүн башкаруучу түзүлмө башкарылуучу объект жөнүндөгү бардык маалыматтарды эсепке алып жана алардын негизинде башкаруучу таасирди$(u)$ берип турушу керек. Бирок көп учурда, башкарылуучу объект жөнүндөгү маалымат жок же жетишсиз болушу мүмкүн. Ошондуктан башкаруучу түзүлмөнүн кириш таасиринин ($x'$) учурдук мааниси менен бирге

Схема бар

объектинин абалы жөнүндөгү маалыматтар да объектинин чыгышын Башкаруучу түзүлмөнүн кириши менен байланыштырып туруучу тескери байланыштын зым кермеси аркылуу берилет. Кедергинин $(z)$ учурдук маанисин өлчөөгө мүмкүн болсо, ал дагы башкаруучу түзүлмөгө берилет (чиймеде пунктир сызыгы). Алынган $x,x',z$ маанилеринин негизинде башкаруучу таасир чыгарылат: $u=u(x,x',z)$ $(4)$. Бул көз карандылык башкаруучу түзүлмөнүн алгоритми деп аталат. Алгоритм татаал болушу да мүмкүн. Мисалы, $u$ чоӊдугу учурдук маанилерге гана эмес системанын абалына да көз каранды болгон учурда,башкаруучу түзүлмөгө эске тутуучу блоктор бириктирилет. Эгер башкаруучу түзүлмөнүн алгоритми $(4)$ $I$ критерийинин эӊ кичине маанисин бере алса, анда ал – оптималдуу Башкаруучу түзүлмө, ал эми автоматтык башкаруу системасы оптималдуу система деп аталат.