БЕКТАШИЯ

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

БЕКТАШИЯ , б е к т а ш т а р – дербиштердин ордени жана бул ордендин мүчөлөрү. Эл ичинде айтылган маалыматтарга караганда, орто азия­лык календер кожо Бекташ Вали Нишапури Хо­расани (1208–1270) тарабынан негизделген. Кичи Азияда XIII кылымдын аягы – XIV-кылымдын башында ал­гач жергиликтүү көчмөн жана отурукташкан түрк элде­ринде пайда болуп, кийин Түркия жана Балкан­га кеңири тараган. Бекташиянын диний ишенимдери, ырым-жырымдары ислам (негизинен шииттик) жана христианчылыктын айрым элементтеринен куралган. XIX кылымга чейин Түркияда Бекташиянын тааси­ри зор болгон. Анткени бекташтар янычарлар менен тыгыз байланышта болгон. 1826-жылы султан Махмуд II ордендин ишине тыюу салганына ка­рабастан, XIX кылымдын ортосунда алардын иш-ара­кети жандана баштаган. 1925-жылы Түркия өкмөтү тарабынан өлкөдөгү бардык дербиштик орден­дер жоюлган. Учурда анын борбору Албанияда орун алган.