ДИАЗОНИЙ ТУЗДАРЫ

ДИАЗО́НИЙ ТУЗДАРЫ – курамында азоттун эки атому бар органикалык бирикмелер тобу. Жалпы формуласы: [Ar–N≡N]⁺Х^– (мында Ar –аромат­туу же гетероциклдүү радикал; Х – күчтүү кислота­лардын калдыгы ж. б.). Түссүз катуу заттар, суу­да жакшы эрийт; борфторидинен башкасы жа­рылгыч. Диазоний туздары галогендин анионуна ж-а диазо­нийдин катионуна диссоциацияланат. Аромат­тык диазоний туздары башка ароматтык бирикмелерге кара­ганда реакцияга өтө жөндөмдүү. Галогендүү туз­дары айрым элементтердин галогендүү туздары м-н кош туздарды пайда кылат. Булар жездин майда күкүмдөрүнүн таасири м-н ароматтык элемент органикалык бирикмелерге айланат. Диазоний туздары күчтүү кислотанын чөйрөсүндө ароматтык биринчилик аминдерге NaNО₂ таасир кылуудан алынат:C₂H₅NH₂+NaNO₂+2HCl→C₆H₅N ≡NCl NaCl+2H2O.
Ал ар түрдүү боёкторду, бензолдун ж-а анын гомологдорунун туундуларын синтездөөдө кол­донулат.