ДИПЛОИД

ДИПЛО́ИД (гр. dipljos – эки ж-а tidos – түр) – клеткаларында окшош жуп хромосомалар жы­йындысы бар организм. Хромосомалардын Д-дик саны – түргө мүнөздүү белги. Хромосома­лардын Д-дик (кош) жыйнагы сомалык (дене­лик) клеткалардын ядросунда болот. Жыныс клеткалардын (гаметалардын) ядролорунда хро­мосомалардын гаплоиддик, б. а. жалпы жый­нагы болот. Адамдын Д-дик жыйнагында 23 хро­мосома бар. Гаплоиддик жыйнакта ар бир жуп­тан 1 гана хромосома болуп, Д. эки гаплоиддик гаметанын биригүүсүнөн пайда болот. Организм­дин ар бир түрү үчүн хромосомалардын Д-дик

ж-а гаплоиддик жыйнактарынын саны турук­туу. Көпчүлүк жаныбарларда ж-а татаал түзү­лүштүү өсүмдүктөрдө Д. алардын тиричилик цик­линин негизги учуру болуп саналат. Д-дүүлүк эволюциянын жүрүшүндө гаплоиддик организм­дин негизинде пайда болуп, гаплоиддерге салыш­тырмалуу алардын артыкчылыгына байланыш­туу сакталып калган. Айтсак Д-дик организм­дердин рецессиялык мутациялары гетерозигота­лык абалда (Аа) билинбей, популяцияларда жа­шырын сакталат.