ДИСТЕРВЕГ

ДИ́СТЕРВЕГ Фридрих Адольф Вильгельм (29. 10. 1790, Весфадия, Зиген – 7. 7. 1866, Берлин) – немис педагогу, философия илимд. доктору (1920). «Рейн баракчалары» пед. журналын чыгарган (1827–66), анда 400 макаласы жарык көргөн ж-а элдик мектепке өзгөчө көңүл бур­ган. 1848-ж. Жалпы немис мугалимдер коому­нун төрагасы болуп шайланган. 1851-жылдан «Педагогический ежегодник» аттуу жыйнак китеп чыгара баштаган. Д. тарбиялоонун жал­пы адамзаттык идеясын жактаган. Мектептин милдети деп «чыныгы пруссактарды» эмес, гу­мандуу ж-а аң-сезимдүү атуулдарды тарбиялоо­ну тааныган. Д. – 20дан ашуун окуу китептин, математика, немис тили, табият таануу, геогра­фия, астрономия б-ча колдонмолордун автору. Ал «Немис мугалимдери үчүн колдонмо» аттуу белгилүү эмгегинде педагогиканын ж-а дидак­тиканын жалпы маселелерине, жеке предмет­терди окутууга көңүл бөлгөн. Бул китеп 1913-ж. кыскартылып, 1956-ж. кеңейтилген түрдө орус тилине которулуп, жарыкка чыккан. Д. оку­туу принциптерин конкреттештирген. Я. А. Ко­менскийдин «Жакындан алыска карай», «Жө­нөкөйдөн татаалга карай» ж. б. эрежелерин алгачкы жолу психол. жактан негиздеген: окуу материалын ийгиликтүү өздөштүрүүнүн шарты, анын жеткиликтүүлүгү, аны жүзөгө ашыруу мугалимдин аракетине байланыштуу деп эсеп­теген. Д-дин пед. идеялары чет өлкөлөрдө, а. и. Кырг-нда да кеңири белгилүү.