ДИФРАКЦИЯ

ДИФРА́КЦИЯ (лат. diffractus – сынган),
1) т о л к у н д у н Д-сы – толкундун тоскоолду айланып өтүү кубулушу. Д. бардык толкундар­да (үн, электр-магнит ж. б.) байкалат. Ал үчүн тоскоолдун өлчөмү тоскоолго урунган таралчу толкундун узундугу м-н чамалаш болууга ти­йиш. Д. кубулушунда толкун тоскоолдун кө­лөкө жагына карай ийилип өтүү м-н таралат.
Үй далдасындагы адамдын үнү же башка добуш­тун угулушу да үн толкунунун Д-сы м-н тү-

шүндүрүлөт, о. эле жер бетинин айланасын­дагы радиотолкундун Д-сы алыс жайгашкан антеннанын узун ж-а орто радио толкундагы сигналдарын кабыл алууга мүмкүндүк берет.
2) Р е н т г е н н у р у н у н Д-сы – заттын рентген нурунун толкун узундугун өзгөртпөй ча­чыратышы. Табигый дифракция торчосу бол­гон кристалл аркылуу рентген нуру өткөндө, Д. пайда болот. Анткени торчодогу атомдор ара­лыгы рентген нурунун толкун узундугуна чама­лаш. Толкундун Д-сы микробөлүкчөнүн табия­тын изилдөөдө зор мааниге ээ. Д. спектр при­борлорунда пайдаланылат.