ДОЙБУ
ДОЙБУ , ш а ш к и – спорттун 64 (орус Д.) же 100 (эл аралык Д.) чакмактуу тактада 2 адам дойбу ташы м-н ойной турган түрү. Оюндун максаты – атаандашынын Д-ларын жок кылуу же аларды жүрүүгө мүмкүнчүлүгү болбой калган абалга жеткирүү. Ар бир ойноочунун 12 (орус Д.) же 20 (эл аралык Д.) ташы (фишкасы) алга карай талаанын каалаган тарабына диагональ б-ча бир чакмакка алга жылдырылат. Атаандашынын ташын бош чакмакка алдыга же артка аттап өтүү м-н алып коюуга болот. Тактанын горизонталь б-ча акыркы катарына жеткен таш «дамка» деп аталып, диагональ б-ча
каалаган аралыкка жүрүү укугуна ээ болот. Д. ж-дө алгачкы маалыматтар Байыркы Египет эстеликтеринде берилген. Д. б-ча алгачкы мелдеш 1894-ж. 100 чакмактуу тактада ойнолгон. Бул оюндун ар кандай түрлөрү орус, немис, испан (64 чакмактуу), француз, поляк (100 чакмактуу) Д-лары кеңири таралган. Канада Д-су 30 таштан (тактасы 144 чакмактуу) турат. Д. кыргыз элинде да байыртадан эле ойнолгон. Кыргыз Д-су эки түрдүүчө 32 таштуу, 32 үч бурчтуу төрт чарчы сызыктан ж-а 64 таштуу, 56 чийинден турган, бирок кийинчерээк ойнолбой калган. Бүткүл дүйнөлүк федерациясы 1947-ж. негизделип, 40ка жакын өлкөнү бириктирет. Кырг-нда Д. б-ча респ. чемпионат 1-жолу 1935-ж. өткөрүлгөн. Азыркы учурда белгилүү чеберлер өсүп чыкты.