ДҮЛӨЙЛҮК

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ДҮЛӨЙЛҮК – кулактын укпай калышы же өтө начар угушу. Мында катуу үндү (ышкырык ж. б.) же кулактын түбүнө кыйкырып сүйлөгөн таа­ныш сөздөрдү гана жакшы угат. Д-тө эки кула­гы тең же бир жагы укпай калат. Бир кулагы укпагандар көбүрөөк кездешет. Эки кулагы тең укпагандар атайын сурдол. жардамга муктаж болушат. Анын тубаса ж-а кийин пайда болгон түрү бар. Тубаса түрү тукум куума болушу ык­тымал, кош бойлуулардын ар түрдүү жугуштуу оорулар м-н оорушу же алкоголь ичимдикте­рин ичкенде, баланын кызылча, грипп, паротит м-н оорушу, о. эле резус-фактор шайкеш келбе­гендиктен да келип чыгышы мүмкүн. Кийин пайда болгон Д-кө кээ бир жугуштуу ж. б. оору­лар же кулактын кырсыкка чалдыгышы алып келет. О. эле кесип зыяндуулугу (ызы-чуу, ди­рилдөө), металл буулары (мис., коргошун, сы­мап, мышьяк) м-н уулануу да себеп болот. Бала сүйлөй баштаганда (3 жашка чейинки) ку­лагынын укпай калышы дудук-дүлөйлүккө алып келиши мүмкүн. Д. капысынан же бара-бара пайда болушу ыктымал. Капысынан болгон Д-кө мээге кан куюлуу же ички кулакты кан м-н жабдуучу кан тамырлардын бүтөлүп калы­шы, артерия басымынын кескин өзгөрүшү, баш­тын кырсыкка чалдыгышы, өтө уулануу себеп болот. Д. отосклероздо, мээ кан тамырынын ате­росклерозунда ж-а кесип зыяндуулугунун натый­жасында бара-бара пайда болот. Анын эң ал­гачкы белгиси – кулак чуулдоо. Угуунун төмөн­дөшү өтө жай жүргөндүктөн, укпай калганда гана сезилет. Ошондуктан Д-тү пайда кылуучу ооруну өз убагында дарылоо зарыл. Алдын алуу­да балдардын угуусун текшерип туруунун маа­ниси чоң. Дарылоодо ар кандай хирург. опера­ция колдонулат. Ж. С. Сулайманов.