ЖАЙ

ЖАЙ – абанын температурасы эң жогору болуп тур­ган жыл мезгили; климаттык сезон. Түндүк жа­рым шарда жайкы күн токтолуудан (21–22-июн­дан) же жайкы чилдеден күзгү күн-түн теңелүүгө (23-сентябрга) чейинки мезгил. Түндүк жарым шарда – июнь, июль, август, Түштүк жарым шар­да – декабрь, январь, февраль айлары жай мез­гили болот. Жай мезгилинин узактыгы климат­тык ж-а фенологиялык сезон катары төмөнкү кеңдик­терден жогорку кеңдиктерди карай кыскарат. Экватордук алкакта жыл бою жай өкүм сүрөт. Субтропикте 5 ай, мелүүн алкакта 3 ай, уюлдук кеңдиктерде 1–2 айдан ашпайт. Кыргызстан айма­гында жайында күн ысып, үшүк жүрбөйт, өсүм­дүк вегетациясы токтобойт; кургакчылык да болот. Кыргызстанда бул түшүнүккө байланыштуу Жай-Терек (Базар-Коргон р-нундагы жердин аты) топоними бар. Кыргыздар жай мезгилин табыс­тан, жайдын толгон кезин ак жай деп да атайт.

Ө. Бараталиев.