ЖАЛПАК ТАМАНДУУЛУК
ЖАЛПАК ТАМАНДУУЛУК – тамандын кобулу түзөлүп, жалпак болуп калышы. Жумшак, жеңил басууда бут сөөгүнүн скелетинин түзүлүшү өзгөчө орунду ээлейт. Бут кетменинин сөөктөрү бир нече майда ж-а орточо сөөктөрдөн турат. Бут кетмениндеги майда сөөктөргө келип бириккен шыйрактын булчуң эттеринин тарамыштарынын кандайдыр бир кырсыктардан же оорулардан жабыркашы жалпак тамандуулукка алып келет. Анда адегенде тизе, шыйрак, анан буттун таманы ооруп, чарчагандай сезилет. Бир аз эс алганда оорусу жоголот. Мындай оорунун себеби тизеден башталып, бут кетменин кармап турган булчуң эттер, тарамыштар, чел кабыкчаларга күч келгендиктен алар чоюла берип, , акырында жалпак тамандуулук пайда болот.Жалпак тамандуулук көбүнчө кичинекей балдарда байкалып, бала чоңойгон сайын акырындык менен жоголот. Толук жана итий менен ооруган , кызыл ашык жана согончок сөөктөрү жабыркаган балдар, бала чагында шал оорусуна чалдыккан, оор кара жумуш жасаган, ыңгайсыз бут кийим көп кийген, ашыкча семирген адамдар, оор жүк көтөрүп жана тикесинен тик туруп иштеген усталар, куруучулар көп оорушат. Бут кетменинин узунунан жаткан кобулу орточо бузулганда, тизенин ооруганы күчөйт, таман ысып сайгылашат, адамдын басыгы бузулат. Сыртынан караганда таман анчалык өзгөрбөгөнү менен бара-бара кызыл ашыктын тегереги, согончок, буттун манжалары шишигенсип, акырындык менен жалпак тамандуулук келип чыгат. Дарылоодо анын белгилерин аныктап, оорулууну карап көрүп, рентгенге тартып, кагазга из калтырып чийип, таман канчалык жалпайгандыгын, анын жумушка жөндөмдүүлүгүн, айрыкча аскер кызматына жарарын же жарабастыгын аныктоо ж-а дарылоо зарыл. Алдын алууда дене тарбия ж-а спорт оюндарына үзбөй катышуу, сууда сүзүү өтө пайдалуу. Жалпак тамандуулукта бутка күч келтире турган оюндар – оор атлетика, чуркоо, коньки тебүү жарабайт. Жалпак тамандуулук байкалган кезде ортопед-врачка кайрылуу керек. Дарылоо гимнастикасы, укалоо, жылуу ванна пайдалуу. Атайын батеги (супинатору) бар бут кийимдерди же атайын супинаторду пайдалануу сунуш кылынат.