ЖЕР КЫРТЫШЫ

ЖЕР КЫРТЫШЫ – Жердин «катуу» бөлүгүнүн үстүңкү катмары, мантия м-н Мохоровичич чеги аркылуу чектешет. Калыңдыгы океан түбүндө 5 км, материктин астында 75 кмге жетет. Кон­тиненттик ж-а океандык, ошондой эле өтмө – субкон­тиненттик ж-а субокеандык жер кыртыштарына бө­лүнөт. Континенттик жер кыртышы чөкмө, гранит ж-а базальт катмарларынан турат; орточо калыңды­гы 35–45 км, эң калың жери 75 км (тоо астын­да) болот. Океандык кыртыш континенттик кыртыштан гранит катмарынын жоктугу ж-а кыртыштын жукалыгы (5 кмден 10 кмге че­йин) м-н айырмаланат. Жер кыртышы изостазиялык тең салмактуулук абалына жакын. Жер кыртышында дайы­ма тектоникалык кыймыл болуп турат. Түзүлүшү боюнча

Жердин толук чыңа­луу вектору жана анын координата боюнча тү­зүүчүлөрү.

ал кыймылдуу – геосинклиналь ж-а кыймыл­сыз – платформа аймактарына бөлүнөт, к. Жер.