ЖУМАГУЛОВ Четин
ЖУМАГУЛОВ Четин (30. 3. 1937-жылы туулган, Чүй облусу,
Кант району, Четинди айылы) – тилчи-түрколог, филология илимдеринин кандидаты (1969), КРдин маданиятына эмгек сиңирген ишмер (1998), КРдин илим ж-а техника жаатында мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты (2006). Түркиянын лингвистикалык коомунун ардактуу мүчөсү (2000). КМУнун филология факультетин бүтүргөн (1960). Кыргыз ССР ИАнын тил ж-а адабият институтунда илимий кызматкер (1960–62), Кыргызстан ЛКСМ БКнын агитация ж-а пропаганда бөлүмүндө инструктор (1962–64), Кыргыз ССР ИАнын аспиранты (1964–67), Кыргыз Совет энциклопедиясынын башкы редакциясында улук илимий редактор, редакция башчысы, жооптуу секретарь (1968–72), тил ж-а адабият институтунда илимий кызматкер, сектор башчысы (1972– 90), тарых институтунун алдындагы терминология бөлүмүнүн башчысы (1990–94), лексикология ж-а лексикография бөлүмүнүн жетектөөчү илимий кызматкери (1995), КР УИАнын Манас таануу ж-а көркөм маданияттын улуттук борборунун бөлүм башчысы (1995–2003), 2003-жылдан Кыргыз Энциклопедиясынын башкы редакторунун орун басары. Илимий ишинин негизги багыты – Кыргызстандагы эпиграфикалык эстеликтерди изилдөө ж-а кыргыз терминологиясынын, түркология илиминин көп кырдуу маселелери. Жумагулов Кыргызстандын аймагындагы эски доорлордон калган жазуу эстеликтерин (рун, уйгур, несториан, араб, тибет, калмак ж. б.) изилдеп, жарыялап, илимийчөйрөгө алып чыккан бир катар жаңы эстеликтерди ачкан. 19-кылымдын аягы – 20-кылымдын башында кыргыздын тарыхый адамдарына (Жантай, Өзбек, Шабдан, Муратаалы баатыр ж. б.) коюлган эстеликтердеги жазууларды биринчилерден болуп окуп, которуп жарыялаган. Жумагулов 300дөй илимий эмгектердин автору. Эмгектери чет тилдерге да которулган. Орус, казак тилинен бир нече көркөм чыгармаларды кыргызчага которгон.
Эмг.: Эпиграфика Киргизии. Вып. 1. Ф., 1963; Вып. 2. Ф., 1982; Вып. 3. Ф., 1987; Язык сиро-тюркских (несторианских) памятников Киргизии. Ф., 1971; Кыргызстандын эпиграфикалык эстеликтери. Ф., 1988; Кыргызстандын байыркы эстеликтери (жазуулар), мамлекеттик тил (ойлор жана проблемалар). Б., 1998; Эпиграфические памятники древнего Оша. Б., 1999; Кыргыз терминологиясынын айрым актуалдуу маселелери. Б., 2000; Кыргызстандагы несториантүрк эстелик жазуулары (XIII–XIV кылымдар).
М. Молдалиева.