ЖУМУРУ КУРТТАР

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ЖУМУРУ КУРТТАР (Nematoda) – алгачкы көңдөйлүү курттардын классы. Алгачкы карбон мезгилинен белгилүү. Денеси ар кандай узундук­та (0,5 мм–8 м), сегменттерге бөлүнбөйт, туура­сынан кескенде тегерек, жумуру. Денеси тери-

булчуң кабы м-н капталган. Азык сиңирүү сис-

0 1 темасы үч бөлүктөн турган ичеги түтүкчөсү арт­кы тешик м-н аяктайт. Бөлүп чыгаруу система­сы протонефридий же түрүн өзгөрткөн тер безде­ри түрүндө болот. Айрым жыныстуу. Эркеги ур­гаачысынан кичирээк ж-а денесинин арткы бө­лүгү ийилип турат. Денесинин алдыңкы бөлү­гүнөн орун алган нерв түйүндөрү ж-а алардан узатасынан кеткен нерв талчалары бар. Дем алуу ж-а кан айлануу системалары жок. Сезүү

органдары начар өрчүгөн. Ургаачысынын жы­ныс системасы жуп түтүк сымал жумуртка бези- нен, жумуртка өткөрүүчү түтүк ж-а жатындан; эркегинин жыныс системасы бир урук бези, урук чыгаруучу түтүк ж-а урук чачуучу каналдан ту­рат. Жумуртка таштайт, айрымдары тирүү тууйт. Эркин жашоочулары туздуу, тузсуз сууда ж-а көлмөдө, топуракта кездешет. Бактерия, балыр­лар, детриттер м-н азыктанат. 20 миңге жакын түрү белгилүү. Мите түрлөрү жаныбарлар м-н өсүмдүктө, адам организминде мителик кылат.