ЖҮГӨН

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ЖҮГӨН – ат жабдыктардын бири; жетектеп жү­рүү үчүн ат башына катылуучу жабдык. Жүгөн ооз­дуктан, суулуктан, тизгинден, чылбырдан, са­галдырыктан, кө­күл бастыргыч бө­лүктөрдөн турат. Жүгөндүн өрмө жана ка­йыма (кайыш) түрү болгон. Өрмө жүгөн. ичке тал-тал тилинген кайыштар­дан 5, 7, 13 өрүм бо­луп, кайыма жүгөн эки элидей жазы ти­линген эки кат ка­йыштан четтери ичке көк, тарамыш же кайыш менен ка­йылып жасалган.
Өрмө жүгөн эркек минген атка, кайыш жүгөн. аял минген атка катылган.

Кайыш жүгөндүн оңтой жана урунт жерлери күмүш, жез купалар менен кооздолгон. Аларга ар кандай оймо-чийме салынып, бермет-шурулар чөгөрүлгөн. Суу­луктун эки тогоосуна тизгиндин эки учу беки­тилип, аттанар жагына кайыш же кыл чыл­быр байланат. Кежигеси тогоо менен биригип, аттын башынын өлчөмүнө карата узартылып жана кыскартылып турат. Катылган жүгөн шыпы­рылбас үчүн узундугу 30–35 смдей алкым сагалдырык тагылат. Ооздук менен жүгөн чагарак аркылуу беки­тилет.