ЗЫМЫРЫК КУШ

ЗЫМЫРЫК КУШ – жөө жомоктордогу куштун образы. Адамдар айбанаттарды аң-сезимдүү деп түшүнгөн байыркы мифтик ишенимдерге бай­ланыштуу келип чыккан. Атайын изилдөөлөрдө анын образы скиф доорунан бери Евразияга бел­гилүү деп айтылат. З. иран ж-а түрк элдери­нин жөө жомокторунун, укмуш окуялуу дас­тандарынын мифол. дөө, ажыдаар сыяктуу каармандарына окшош. З. ар дайым адамга дос, оң образ катары мүнөздөлүп, ага антропомор­физм мүнөздүү. Ал адам сыяктуу сүйлөө, сезүү касиеттерине ээ. Зарыл учурда адамга жардам-

га келет, аны көтөрүп учуп, каалаган жерине жеткирет ж. б. Мис., анын образы ирандыктар­дын «Рустамнамэсинде», түркмөндөрдүн «Ша­бахрам», азербайжандардын «Шахзада Бахрам», түркмөн, өзбек, тажиктердин «Көр уулунда» жолугат. Айрыкча, Фирдоусинин элдик оозе­ки чыг-лыктын негизинде жазылган «Шахна­мэсинде» көрүнүктүү роль ойнойт. Ал баатыр Үрүстөмдү, анын энеси Рудабени, атасы Залды бир нече жолу кырсыктан куткарып, ажал­дан алып калат. Иран элдеринин жомокторун­да З. «Эр Төштүктөгү» алп кара куш сыяктуу сүрөттөлөт.