ИНВАЗИЯ ЫЛАҢДАРЫ

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ИНВА́ЗИЯ ЫЛАҢДАРЫ – жаныбарларга тие­шелүү мителер козгогон ылаңдардын тобу. Алар козгогучтарына жараша бир нече топк о бөлүнгөн: протозооздор (жөнөкөйлөр), гельмин­тоздор (гельминттер), арахноздор (жөргөмүш сымалдар, кенелер), энтомоздор (чымын-чир­кейлер). А. ч. жаныбарларында И. ы. клини­калык белгилери айкын формада өтүп, бир


кыйла өлүмгө учуратат. Кээде, тымызын фор­мада өтөт, мис., диктиокаулёзго чалдыккан эттүү койлордо күзгө, жазга чейин ылаңдын кли­никалык белгилери билинбейт, бирок, багуу на­чарлап, тоют жетишсиз болгондо, ылаңдын бел­гилери пайда болот. И. ы-нын көпчүлүгү узак­ка чейин тымызын же клиникалык белгилери байкалбай өтөт. И. ы-нын таралышына табият шарттары: климат, топурак, фауна ж-а флора, суу булагынын саны ж-а сапаты ж. б. фактор­лор чоң таасир этет. Мис., жаан-чачындуу мез­гилде ылаңдаган малдын саны көбөйөт, бодо м-н жылкыны көпкө дейре бир эле жайытта кармай бергенде гельминттер козгогон ылаң­дар күч алат. И. ы-нда мите алып жүрүүчүлөрдүн ролу чоң, себеби аларда ылаңдын клиникалык белгилери билинбейт, бирок ылаңды узакка чейин тымызын таратуучу болуп кала берет. И. ы. мал чарбасына бир кыйла экон. зыян алып келет. И. ы. көбүнчө жаш малды, өзгөчө канат­тууларды зыянга учуратат, о. эле, малдын баш­ка ылаңдардан жапа тартышына көмөкчү бо­лот.


Д. Раимбеков.