ИНД

ИНД – Кытай, Индия, Пакистандын аймакта­ры аркылуу аккан дарыя. Уз. 3180 км, алабы­нын аянты 980 миң км². Тибет тайпак тоосу­нан (Кайлас кырка тоосунан, 5300 м бийиктик­тен) башталат; Гималай м-н Гиндукуш тоо тар­мактары, ортоңку ж-а төмөнкү бөлүктөрү Инд- Ганг түздүгүнүн батыш бөлүгү аркылуу агып, көп салаага бөлүнөт. Араб деңизине куярда аян­ты 8 миң км² болгон дельтаны пайда кылат. Негизги куймалары: Гилгит, Кабул, Сатлеж (Панжнад). Суусунун орт. чыгымы Хайдарабад ш. тушта 3850 м³/сек (эң чоң чыгымы 30 миң м³/секдан ашык), буулануудан ж-а сугатка ке­ңири пайдалануудан төмөн жагында чыгымы азаят. Төмөнкү агымы жылдын кургакчыл мез­гилинде соолуп калат. Режими муссондук, жаз­жай мезгилинде суусу кирип, түздүктөрдө дең­гээли 5–7 мге чейин көтөрүлөт; суу ташкыны­нан коргонуу үчүн жээктери дамбалар м-н то­сулган. И-де плотиналар ж. б. сугат курулма­лары бар; алабында 12 млн гадан ашык жер сугарылат. Кабул д-нын чатына чейин мезгил­мезгили м-н кеме жүрөт. Боюнда Хайдарабад, Суккур ш.; дельтасына жакын Карачи деңиз пор­ту (Пакистан) жайгашкан.