ИНДИЙ

И́НДИЙ (лат. Indium), In – элементтердин мез­гилдик системасынын III тобундагы хим. эле­мент, катар н. 49, ат. м. 114,82. Табиятта 2 изо­тобу кездешет: ¹¹³In ж-а ¹¹⁵In. 1863-ж. немис илимпоздору Ф. Райх ж-а Т. Рихтер ачышкан.

Чачыранды элементтерге кирет. Жер кырты­шында таралышы 1,4 10–5% түзөт. Негизги минералдары: CuInS – рокезит, FeIn₂S₄ – ин­дит, In(OH)₃ – жалиндит ж. б. И. – күмүштөй ак түстөгү, өтө жалтырак, жумшак металл, ты­гыздыгы 7,31 г/см³, б. эрүү t 156,78°С, кайноо t 2024°С. Бирикмелеринде +1, +2, +3 окистенүү даражасын көрсөтөт. Бөлмө темп-расында аба­да туруктуу, HCl, H₂SO₄, HF, CH₃COOH ж-а H₂C2O₄ к-талары м-н жай, ал эми HNO₃ м-н тез аракеттенет. Жегичтер м-н аракеттенишпейт.
Кадимки темп-рада же бир аз жылытканда хлор, бром м-н, ысытканда йод, кычкылтек м-н реакцияга кирет. Суутек ж-а азот м-н реакция­га кирбейт. И. табиятта түстүү металлдардын кен таштарынан (рудаларынан), таза И. анын хлорид, сульфат туздарын же гидроксидинин суудагы эритмелерин электролиздөөдөн алынат: 2InCl₃=2In+3Cl₂. Анын спектринин индиго боё- гундай көк түстө болгондугуна байланыштуу «И.» деп аталган. Күзгү, зергер буюмдарын жа­соодо, рефлекторлордо, прожекторлордо, элек­троника ө. ж-нда, коррозияга туруктуу мате­риал ж-а прибор чыгарууда колдонулат.