ИНДИКАТОР ӨСҮМДҮКТӨР

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ИНДИКА́ТОР ӨСҮМДҮКТӨР – чөйрөнүн тигил же бул шартына мүнөздүү болгон өсүмдүктөр же алардын топтору. Белгилүү бир экол. шарт м-н тыгыз байланышта болуп, жаратылыш байлы­гынын ордун, алардын көлөмүн, курамын, ар кандай кен байлыктарды, чөлдө тузсуз суу бу­лагын табууда ж-а айбанат шарттарын таануу­да көрсөткүч болгон өсүмдүктөр. Буларга айрым түрлөр ж-а алардын табигый таасирден анома­лиялык өзгөрүлгөн формалары кирет. Өсүм­дүктөрдүн айрым түрлөрү кыртыштын геохим. курамын так көрсөтүп, алар топуракта ж-а тоо тектеринде металл көп болгон жерде гана өсөт. Мис., астрагалдын айрым түрлөрү – селендин, ала гүлдүн кээ бир түрлөрү – цинктин, бетеге­нин түрлөрү – коргошундун, чайыр гүлдөрдүн түрлөрү жездин ж-а кобальттын бар экендигин аныктайт. Эңилчектер ж-а кээ бир ийне жал­бырактуу өсүмдүктөр чөйрөдөгү абанын таза­лыгын көрсөтүүчү индикаторлор. И. ө. топурак­тын мех. курамын ж-а туздуулугун, чөлдө жер астындагы тузсуз ж-а минералдуу сууну, айрым кен байлыктарды ж-а тоо тектерди издөө ж-а картага түшүрүү иштеринде, эл чарбасынын түрдүү тармактарында кеңири пайдаланылат. Алардын жардамы м-н геол. ж-а көрсөткүч кар­талар түзүлөт.


К. Т. Шалпыков.