ИНД-ГАНГ ТҮЗДҮГҮ

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү

ИНД-ГАНГ ТҮЗДҮГҮ түндүгүнөн Гималай тоо­лору, түштүгүнөн Декан бөксө тоосу м-н чекте­шет. Индия, Пакистан ж-а Бангладеш өлкөлө­рүнүн аймагында. Араб деңизинин жээгинен Бенгал булуңуна чейин 3000 кмге созулат. Туу­расы 250–350 км. Тоо этегиндеги альп бүктөм аймагында жайгашып, негизинен аллювий тек­теринен турат. Инд ж-а Ганг д-нын суу бөл­гүчүнөн (270 м бийикте) алардын дельталарын карай эңкейиштейт. Жеринин бети негизинен жайпак, айрым жерлерде аңдар, дарыя тектир­лери кездешет. Климаты субэкватордук муссон­дук, батышында тропиктик. Январдын орт. темп-расы 12–20°С, июлдуку 30–36°С. Жылдык жаан-чачыны түш.-чыгышында 1500 мм, түш.- батышында 100–150 ммге чейин, көбүнчө жа­йында жаайт. Негизги дарыялары – Инд ж-а Ганг, алардын көптөгөн куймалары жайында ташкындайт. Чыгышында Ганг м-н Брахмапут­ранын саздуу дельтасын чытырман мангр то­кою, борб. бөлүгүн жалбырагы күбүлмө токой ж-а саванна, батышын шор баскан жерлер, кум­дуу чөл ээлейт. Көп жери айдалган (шалы, буу­дай, гозо ж. б. өстүрүлөт), сугат каналдары ар­бын. Калк жыш отурукташкан. Ири шаарла­ры: Дели, Калькутта (Индия), Карачи, Лахор (Пакистан), Дакка (Бангладеш).