ИТ МУРУН

ИТ МУРУН (Rosa) – роза гүлдүүлөр тукумунда­гы жапайы өсүмдүк. Бадал, чанда лиана (чыр­малма), кээ бири чөп сымал өсөт. Сөңгөгү, бу­тактары тикендүү, жалбырагы татаал, гүлү беш мүчөлүү, кош жыныстуу, желекчелери түркүн түстө, жалгыздан же топ гүлдөн турат. КМШ өлкөлөрүндө 250дөй түрү кеңири таралган.

Кырг-нда 22 түрү белгилүү. Мөмөсү майда жаңгакча, катуу түкчөлөр м-н капталган. И. м. кант, крахмал, С, В₂, К, Р витамин­дер ж-а азоттуу

заттарга бай. Анын мө мө с ү т амак - ашка ж-а С вита­ми ни н ал у у да сырьё катары пай­даланылат. Элдик медицинада И. м-дун ашы демделип, боорду, өт баштыгын, иче­гилерди, бөйрөктү, табарсыкты, аз кандуулук­ту дарылоодо ж. б-да колдонулат. И. м. жара­тылышта ным ж-а суу сактагычы болуп эсепте­лет. Алардын тамырлары айланасындагы кыр­тышты бекем кармайт, селден сактайт, жер көчкүгө туруштук берет. Көп кездешүүчү түрлөрү борпоң И. м. (Rosa laxa), тикендүү И. м, жазы тикендүү И. м. ж. б.