ИШРАК

ИШРАК (ар. сөзмө-сөз – жаркылдоо) – о. кы­лымдагы мусулман философиясында чындык­ты материалдык дүйнө м-н байланышсыз ка­рап, аны жанга «кубат берүү» аркылуу интуи­ция м-н түшүнүүнү туюндурган термин. Зороаст­ризм м-н неоплатонизм идеяларынын аралаш­масы болгон И. окуусу о. кылымдагы мусул­ман өлкөлөрүндө чыгышка гана мүнөздүү деп каралып, логикалык жол м-н ойлоого не­гизделген батыштын (аристотелдик) тааным теориясына карама-каршы коюлган. И. дүй­нө, анын бытиеси, кыймыл ж-а кооздук те­ңирдин эманациясы деген неоплатондук пикир­ди да колдойт. И. философиясы толугу м-н о. кылымдагы Ж. Чыгыш ойчулу Шихаб ад-Дин Сухравардинин трактаттарында баяндалат (12-к.).