КАЙТАЛАНБАС ЖАНА КАЙТАЛАНМА РЕАКЦИЯЛАР

КАЙТАЛАНБАС ЖАНА КАЙТАЛАНМА РЕАКЦИЯЛАР – хим. реакциялардын түрлөрү. Кай­таланбас реакциялар реакцияга кирүүчү заттар­дын бирөөнү толугу м-н сарп кылганга чейин, б. а. аягына чейин жүрүп, чөкмө, газ же начар диссоциациялануучу заттарды пайда кылат., BaCl + H SO → BaSO + 2HCl. 2 2 4 4 Мындай реакцияларга углеводороддордун күйүүсү, жа­рылгыч заттардын ажырашы ж. б. кирет. Кай­таланма реакциялар аягына чейин жүрбөйт, се­беби реакция учурунда реакцияга кирүүчү зат­тар толугу м-н сарпталбайт. Натыйжада реак­ция карама-каршы багытта жүрүп калышы мүм­күн, мис., H₂ + J₂!:+2HJ. Реакциянын багыты реакцияга кирген заттардын концент-сына көз каранды. Системада пайда болгон заттардын кон­центр. баштапкы заттардын концентрациясы­нан аз болсо, реакция продуктунун пайда бо­луу багытында жүрөт, Ал эми концент. көп болсо, ал кайра ажырап, баштапкы затты пай­да кылат: 2HJ→H₂ + J₂. Кайталанма реакция­лардын теңдемелеринде барабардык белгиси эки багытты көрсөткөн белги м-н алмаштыры­лат. Реакциянын эки багытынын ылдамдыгы бирдей болсо, хим. тең салмактуулук абал тү­зүлөт.