БАЙЖИЕВ Мар
БАЙЖИЕВ Мар (23. 3. 1935-жылы туулган, Жалал-Абад облусу, Жалал-Абад — 29. 10. 2021. Бишкек шаары) - жазуучу, драматург, кинодраматург, котормочу, Кыргыз ССРинин искусствого эмгек сиңирген ишмери (1981), Кыргыз эл жазуучусу (1993).



Кыргыз мамлекеттик университетинин филология факультетинин орус тили жана адабияты бөлүмүн (1960), Москвадагы киносценаристтердин жогорку курсун (1964) бүтүргөн. Кыргыз ССР маданият министрлигинин репертуардык коллегиясынын башкы редактору, 1971 —1975-жылдарда «Литературная газетанын» өз кабарчысы, «Правда», «Комсомольская правда» гезиттеринин атайын кабарчысы болуп иштеген. Чыгармачылык иши студенттик жылдарында эле башталып, чыгармалары 1956-жылдан жарык көргөн. Байжиев - кыргыз жана орус тилдеринде жазган билингивист жазуучу. «Кара курт» аттуу биринчи сатиралык аңгемелер жыйнагы 1961-жылы жарыкка чыккан. «Балдар бойго жеткенде» (1965), «Төрт адам» (1967), «Ар бир үйдө майрам» (1973), «Мезгил барактары» (1987), «Алтынчы күнү кечинде» (1987), «Кожожаш» эпосунун мотиви боюнча жазылган «Байыркы жомок» (1975), «Узак сапардагы поезд» (1991) аттуу пьесалардын жана «Мар Байжиев сахнада» (2006) аттуу китептин автору. «Чыйыр» (1966), «Башканын бактысы» (1969), «Менин алтын балыгым» (1976) жана башка пьесалары жана «Кайрылып келүү» (1964), «Өгөй бакыт» аттуу аңгемелер жана повесттер жыйнагы орус, украин, өзбек тилинде чыккан. Анын «Эрөөл» (1966) пьесасы кыргыз драматургиясына өзгөчө жаңылык киргизген чыгарма болгон. Ал идеялык багыты учурдун духуна үндөшө жалпы адамзаттык гуманисттик прогрессивдүү тенденцияга көтөрүлүп, көркөм ойлоонун жаңыча формасы менен профессионалдык сабаттуулукта жазылган. Пьеса мурунку СССРдин дээрлик бардык театрларында, Болгария, Венгрия, Германия Демократиялык Республикасы, Моңголия, Польша, Румыния, Чехословакия, Австрия, Швеция, Финляндия, Коста Рика жана башка 200дөн ашык театр сахналарында коюлган. «Башканын бактысы» («Чужое счастье», 1978) аттуу киносценарийи боюнча «Өзбекфильм» тарабынан кинофильм тартылып, ал Ашхабадда өткөн эл аралык фестивалда (1979) атайын сыйлыкка татыктуу болгон. Анын калеминен жаралган сценарийлердин негизинде «Ак илбирстин тукуму» (1985, режиссёру Т. Океев), «Алтын күз» (1980), «Нокдаун», «Нөшөр» (1980), «Жаңы жыл алдындагы түн», «Акыркы рейс» (1982) сыяктуу көркөм фильмдер тартылган. Байжиев III даражадагы Манас ордени менен сыйланган (2004).