ЖИЖКА
ЖИ́ЖКА Ян (1360-жылдар ченде – 11. 10. 1424) – чех элинин улуттук баатыры. 1410-жылдагы Грюнвальд салгылашына катышкан ж-а табор түзүлгөндөн кийин Жижка төрт гетмандын бири болгон. Прага үчүн болгон салгылашта жеңишке жетүүдө зор роль ойногон (1420-жылы 14-июль). Виткова тоосундагы коргонууну билгичтик м-н башкарган (1950-жыл, бул жерде Жижканын эстелиги коюлган). 1420-жылы декабрдан Жижка таборчулардын 1- гетманы. Гусчулар (1422) оң ж-а сол тарапка бөлүнгөндөн кийин Жижка таборчулардын сол тарабын башкарган. 1423-жылы Жижка түндүк-чыгыш Чехияда борбору Градец-Кралове болгон солчул гусчулардын «Оребит боордоштугу» деген уюмун түзгөн. Жижка өлгөндөн кийин бул уюмдун мүчөлөрү өзүлөрүн «жетимдер» деп аташкан. Жижка сапаты ж-а темирдей тартиби жагынан айырмаланган аскер уюштурган. Аскер жол-жобосун иштеп чыккан, жөө ж-а атчан аскердин түрлөрү м-н катар замбирекчи аскерлерди түзгөн. Жижканын стратегиясы талаа салгылашында душманга чечкиндүү сокку урууга багытталган. Бул рыцардык аскерди жеңүүгө шарт түзгөн.
Ад.: Ревзин Г. И. Ян Жижка, М., 1952; Рубцов Б. Т. Подвиги табористов. М., 1961; Лаптева Л. П. Гуситское движение в Чехии ХV в. М., 1990.