ДОЗА (иондоштуруучу нурларда) барагынын баштапкы кодун көрүү

'''ДО&#769;ЗА''' и о н д о ш т у р у у ч у н у р л а р д а – иондоштуруучу нурдун заттын масса бирдигине сиңген энергиясы. Жутулган энергия затты жылытып, анын физ. ж-а хим. касиеттерин
өзгөртөт. Д. нурлануунун түрүнө (рентген нур&shy;лануу, нейтрондордун агымы ж. б.), бөлүкчө&shy;лөрдүн энергиясына, алардын агымынын тыгыз&shy;дыгына ж-а нурду сиңирүүчү заттын курамына жараша болот. Нур канчалык көп убакыт бе&shy;рилсе, Д. ошончолук көбөйөт. Д-нын убакыт бирдигинде сиңирилгени Д. кубаттуулугу деп аталат. Ж у т у л г а н Д. бирдиктер систе&shy;масында – ''грей (Гр''), 1 ''Гр'' = 1 ''Дж/кг'' м-н өлчө&shy;нөт, о. эле системадан тышкары бирдик рад (1 ''рад'' =10<sup>–2 </sup>''Гр'') да колдонулат. Э к с п о з и&shy;ц и я л ы к Д. – рентген ж-а γ-нурлануунун таасиринен абанын иондошуу өлчөмү. Ал пай&shy;да болгон заряддын саны м-н өлчөнүп, бирдик&shy;тер системасында ''кулон/кг (Кл/кг''), системадан


тышкары рентген м-н белгиленет. 1 ''см''<sup>3 </sup>абада 2,08 <sup>. </sup>10<sup>9 </sup>жуп иондуу (0°С ж-а 760 ''мм сым. мам.'')
пайда кылуучу иондоштуруучу нурлардын Д-сы рентген деп аталат. Э к в и в а л е н т т и к Д. сиңирилген Д-нын өлчөмү м-н сапат коэфф&shy;инин көбөйтүндүсүнө барабар. Ал ''бэр'' м-н
өлчөнөт. Иондоштуруучу нурлардын тирүү орга&shy;низмге таасир этүүчү Д-сы үстүрт, терең, диаг&shy;ноздоочу, дарылоочу, стерилдөөчү, өлтүрүүчү ж. б. болуп бөлүнөт. Адамдын өмүрүнүн кооп&shy;суздугу үчүн эквиваленттик Д-нын өлчөмү жы&shy;лына 5 ''бэр''ден ашпоого тийиш. [[Категория:3-том, 86-170 бб]]