ЖАДГАЛ барагынын баштапкы кодун көрүү

<b type='title'>ЖАДГАЛ</b> , Ж и д г и л – тарыхый топоним, о. кылымдарда азыркы Чаткал өрөөнүндө жай&shy;гашкан өзөн, шаар, аймактык комплекстин (округ, облус) аталышы. Ж. ж-дөгү негизги маалыматтар араб, фарси тилдериндеги геогр. ад-ттарда кезигет. Ал-Истахри (920-ж.) Ж-ды
өзөн ж-а Ферганага караган облус деп белги&shy;лейт. Ибн-Хаукал (10-к.) б-ча Ж.– облус, анын борбору – Ардланкет. «<i>Худуд ал-Алам»</i> –
«Ааламдын чыгыштан батышка чейинки чек
аралары тууралуу китеп» (982–983-ж. жазыл&shy;ган автору белгисиз ) аттуу китепте Ж. – Фер&shy;гананын тоо арасындагы бир району, анын ча&shy;кан шаарлары, көп кыштактары, кендери бар экени, анда жылкы м-н кой асыралары айты&shy;лат. Кийин, 16-к-да молдо <i>Сайф-аддин Аксыкен&shy;ти</i> тажик тилинде жазган <i>«Мажму-ат-та&shy;варих»</i> («Тарыхтар жыйнагы») эмгегинде Ж-да
3 шаар болгону баса белгиленет. Археол. изилдөөлөрдөн кийин Күлбөскан (байыркы Ардланкет), Үч-Булак, Чанчаркандагы эски коргондор 10–11-к-дагы ири шаарлардын орду, маанилүү тоо-металлургия комплекстеринин болгондугу ырасталды. Булардын ар биринде цитадель, шахристан, рабат болгон. Ж. м-н
Чаткал бир эле аталыштын эки түрдүү жазы&shy;лышы. Араб алфавитинде «ч» тыбышынын жоктугунан араб-фарси ад-ттарында номендин башкы тыбышы «ж» тамгасы м-н жазылган болуу керек (С. Өмүрзаков, 1982) деп божомол&shy;донот. [[Категория:3-том, 215-326 бб]]