БИЙ (мансап даражасы) барагынын баштапкы кодун көрүү

'''БИЙ''' – уруу башчысынын мансап наамы же даражасы. Уруулук мамилелер үстөмдүк мезги&shy;линде Бийдин орду бийик деңгээлде болгон. Анын бийлик жүргүзүүсү адатка негизделген. Бий үй-бү&shy;лөлүк, чарбалык иштерден согуштук-саясий иштерге чейинки маселелерди чечкен. Ал мурас катары атадан балага өткөн. 19-кылымдын 1-жары&shy;мынан Бий мансабы манаптарга, үрп-адаттарды жакшы билген барктуу аксакалдарга, эл ара&shy;сында даңкы чыккан чечендерге өтө баштайт. Бийлер чоң манаптарга баш ийип, алардын та&shy;ламдарын жакташкан. Алар мүлк талашы, үй-бүлө маселеси, уурулук, киши өлтүрүү сыяк&shy;туу кылмыштарды карап, тийиштүү айыптарга кириптер кылышкан. Андан өзүлөрүнө тиешелүү «маянасын» алышкан. 1865–66-жылдарда Россия па&shy;дышалыгы Түркстанда башкаруунун тартиби ж&shy;өнүндө чыгарган жоболорго ылайык Бийлер соту уюш&shy;турулат. Бийлер соту 3 жылдык мөөнөткө шай&shy;ланып, кылмыш иштери боюнча бир жарым жыл&shy;га чейин камак жазасын берүүгө же үч миң сом&shy;го чейин айып салууга укуктуу болгон. Бий ман&shy;сабы айылдык Бийге, болуштук Бийге бөлүнгөн. Бийлердин атайын чакырылган курултайында кыргыз урууларынын, коңшулаш жашаган баш&shy;ка элдердин талаш-тартыштары каралган. Ок&shy;тябрь революциясынан кийин айрым жерлерде казы м-н болуш соту убактылуу калтырылып, алар жөнүндө атайын жобо чыгарылган. Бий соту советтик сот органдарынын көзөмөлү астында иштеген. 1927– 28-жылдары казы ж-а Бий соту жоюлган. [[Category: 2-том, 146-225 бб]]