ДИРАК барагынын баштапкы кодун көрүү

'''ДИРА&#769;К''' Поль Адриен Морис (8.8.1902, Брис&shy;толь – 1984) – англ. физик-теоретик, квант ме&shy;ханикасын негиздөөчүлөрдүн бири, Лондон ко&shy;ролдук коомунун мүчөсү (1930), Нобель сыйл. лауреаты (1933). Д. СССР ИАнын чет элдик (1931) ж-а бир катар чет мамл. академиялар м-н коомдордун мүчөсү. Бристоль, кийин Кемб&shy;риж ун-тинде окуган. Кембриж ун-тинин (өз убагында И. Ньютон жетекчилик кылган ка&shy;федранын) проф. (1932). Д. квант механикасын&shy;дагы өзгөртүп түзүү теориясын (1926–27), б. а. толкун функциясынын симметриялуулук ка&shy;сиеттери м-н статистикалык бөлүштүрүүнүн ара&shy;сындагы байланышты тактап, квант статисти&shy;касына чоң салым киргизген. Салыштырма&shy;луулук теориясынын маселелерин канааттанды&shy;руучу электрондук квант мех. теориясын (1928) түзгөн. Д-тын теориясы электрондун спинин, Зее&shy;ман эффектисин ж-а суутек атомунун спектр&shy;дик структурасын түшүндүргөн. Д. теориясынын
өзгөчөлүгү массасы электрондун массасына ба&shy;рабар оң заряддуу бөлүкчөнүн бар экендигин алдын ала айткандыгында. 1932-ж. позитрон&shy;дун (антибөлүкчөлөрдүн) ж-а аннигиляция про&shy;цессинин ачылышы Д. теориясынын туура&shy;лыгын далилдеди. Д-тын
талаанын квант теориясынын түрдүү маселелерине арналган бир нече эмгеги теор. физи&shy;када кеңири колдонулууда.

Эмг.: Электроны и вакуум
/ Пер. с англ. М., 1957; Лек&shy;ции по квантовой механике. М., 1968; Л ек ции по к ва нт овой теории поля. М., 1971.
эмес. «Д.» түшүнүгүн Аполлоний Пергский
(б. з. ч. 2-к.) киргизген. Ал эми азыркы «Д.» термини фр. математик Г. Лопиталга (1720-ж.) таандык. [[Категория:3-том, 86-170 бб]]