ЖҮЗ барагынын баштапкы кодун көрүү

<b type='title'>ЖҮЗ</b> – казак элинин Улуу жүз, Орто жүз, Кичүү жүз атанган негизги уруулук курамы. Ж-дөрдүн пайда болушу, максаты (согуш иши, бийлик кылуу ж. б.), алардын калыптанышы туура&shy;луу так маалымат жок. М. Магаунин ж. б. изил&shy;дөөчүлөр Ж. 16-к-да түзүлгөн дешсе, башка көз караштагылар Казак хандыгы түзүлө электе эле
калыптанган деп айтышат. Ар бир Ж-дүк бир нече уруу бирикмеси аркылуу өз алдынча ку&shy;ралып, сары уйсун, каңлы, жалайыр, албан, субан, дуулат, чапырашты, сиргели, ышты, ошакты, чанычкылы уруулары Улуу жүзгө ка&shy;райт. Кезегинде бул уруулар майда уруктарга бөлүнүп, негизинен Иледен Сыр-Дарыяга че&shy;йинки (Түш. Казакстан) аймактарда турушат. Аргын, найман, керей, уак, коңурат, кыпчак&shy;тар Орто жүзгө кирип, көбү Иртыш д-нын жэ&shy;эктеринен баштап, Сыр-Дарыянын ортоңку агы&shy;мына чейинки (Чыгыш ж-а Борб. Казакстан) жерлерди ээлешет. Кичүү жүз курамын бай уулу (12 ата), алим уулу (6 ата), жети ата уруулары түзүп, алар негизинен Түн.-Батыш Казакстан&shy;ды (Каспий, Арал деңиздеринин айланасы) жер&shy;дешет.



Ад.: Материалы по истории казахских ханств XV– XVIII веков: извлечения из персидских и тюркских сочинений. А.-А., 1969. <i>Шаакерим Кудайберды-улы.</i> Родословная тюрков, киргизов, казахов и ханских династий. А., 1990; <i>Э. Турганбаев.</i> [[Категория:3-том, 327-448 бб]]