ИБН СИНА барагынын баштапкы кодун көрүү

<b type='title'>ИБН СИ&#769;НА</b> (латындашканы А в и ц е н н а), А б у А л и Х у с е й н и б н А б д а л л а х (980, Бухарага жакын Афшана кыш. – 18. 6. 1037, Хамадан) – О. Азия элдеринин энцикло&shy;педиячы илимпозу, философ, дарыгер, акын. Бухарада окуп, антикалык араб, фарсы, инди мад-тын, илим-билимин терең өздөштүргөн. 17 жашында илимпоз ж-а дарыгер катары тааныл&shy;ган. Философияда чыгыш аристотелизминин, неоплатонизмдин салттарын уланткан. Анын илим-билимдин бардык тармагы б-ча жазыл&shy;ган араб тилиндеги 400дөн ашуун, фарсы ти-



[[File:ИБН СИНА43.png | thumb | none]]линдеги 20дай эм&shy;гегинин 160ка жа&shy;кыны бизге жет&shy;кен. Негизги фи&shy;лос. эмгек тери:
«Шыпаа китеп»,
«Нускоолор жана насааттар ките&shy;би», «Билим ки&shy;теби» ж. б. И. С-ны дарыгер катары дүйнөгө атын чы&shy;гарган эмгеги –
«Медицина кано&shy;ну». «Дарыгерлик илимдин канону» деген эмге&shy;ги латынча 30дай жолу басылып чыккан. «Ка&shy;нондо» медицина теориясы, адамдын анатомия&shy;сынын негиздери, ар түрлүү оорулардын себеп&shy;тери ж-а белгилери, тамактануу эрежелери ж. б. ж-дө айтылат. И. С. суу ж-а аба аркылуу жугуу&shy;чу көрүнбөгөн оору козгогучтар ж-дө гипотеза&shy;ны Пастерден сегиз кылым мурда айткан. Анын

[[File:ИБН СИНА44.png | thumb | Ибн Синанын Хамадандагы күмбөзү. Иран.]]
айрым мед. идеялары азыр да маанисин жогото элек. И. С-нын ысмы атактуу Гиппократ м-н Галендин катарында турат. И. С-нын филос. трактаттары логика, физика, математика илим&shy;деринин, метафизиканын (философиянын), ме&shy;дицинанын проблемаларына арналган. И. С-нын эмгектери мазмуну жагынан универсалдуу, эн&shy;циклопедиялуу мүнөзгө ээ. Ал акын катары да белгилүү. Анын араб ж-а фарсы тилиндеги ырлары рубаи формасында жазылып, афоризм касиетине ээ. И. С. араб-иран классикалык ад-тына, о. эле о. кылымдагы Европа ад-тына да таасир тийгизген.


Чыг.: Канон врачебной науки. 2-е изд. Таш., 1979–
1982. Кн. 1–5; Избранное. М., 1980; Избранные философские произведения. М., 1980.


Ад.: <i>Сагадеев А. В.</i> Ибн Сина (Авиценна). 2-е изд.
<br>М., 1985.
[[Категория:3-том, 449-543 бб]]