БАШКАРУУЧУ ТҮЗҮЛМӨ: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
vol2_>KadyrM
No edit summary
No edit summary
 
(3 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 сап: 1 сап:
'''БАШКАРУУЧУ ТҮЗҮЛМӨ – ''' башкарылуучу объектиге башкаруу алгоритмине ылайык таасир берүүчү түзүлмө. Б. т-нү (''А'') ж-а башкарылуучу объектини (''В'') ичине алган ''автоматтык башкаруу'' системасынын түзүлүш схемасы чиймеде көрсөтүлгөн. Башкаруу үчүн Б. т. объектиге башкаруучу таасир берет. Башкаруунун максаты объектинин ишин мүнөздөөчү кандайдыр ''I'' критерийин экстремумга (эӊ чоӊ же эӊ кичине мааниге) жеткирүү. Эгер ''I'' чоӊдугунун эӊ кичине маанисин алуу керек болсо, анда ''I(х, х’)''=мин. (1) шарты аткарылыш керек, мында ''х'' – объектинин чыгыш чоӊдугу, ''х’'' – системанын кириш чоӊдугу. Автоматтык жөндөө системасында ''х'' чоӊдугу ''х’''тен көп айырмаланбашы керек: ''I (х, х’) = (х–х'') 2 = мин. (2). Мында башкаруунун максаты толук аткарылбайт, анткени объектиге (''В'') башкаруучу таасирден ''(и)'' башка да алдын ала билүүгө мүмкүн болбогон кедерги ''(z)'' күч таасир кылат. Ошондуктан ''х'' жалаӊ эле ''и''га эмес ''z''ке көз каранды: ''х=х(u, z)'' (3). Жакшы башкаруу үчүн Б. т. башкарылуучу объект ж-дөгү бардык маалыматтарды эсепке алып ж-а алардын негизинде башкаруучу таасирди ''(и)'' берип турушу керек. Бирок көп учурда, башкарылуучу объект ж-дөгү маалымат жок же жетишсиз болушу мүмкүн. Ошондуктан Б. т-нүн кириш таасиринин ''(х’)'' учурдук мааниси м-н бирге  
'''БАШКАРУУЧУ ТҮЗҮЛМӨ – ''' башкарылуучу объектиге башкаруу алгоритмине ылайык таасир берүүчү түзүлмө. Башкаруучу түзүлмөнү <math>(A)</math> жана башкарылуучу объектини <math>(B)</math> ичине алган ''автоматтык башкаруу'' системасынын түзүлүш схемасы чиймеде көрсөтүлгөн. Башкаруу үчүн башкаруучу түзүлмө объектиге башкаруучу таасир берет. Башкаруунун максаты объектинин ишин мүнөздөөчү кандайдыр <math>I</math> критерийин экстремумга (эӊ чоӊ же эӊ кичине мааниге) жеткирүү. Эгер <math>I</math> чоӊдугунун эӊ кичине маанисин алуу керек болсо, анда <math>I(x,x')=</math>мин. <math>(1)</math>шарты аткарылыш керек, мында <math>x</math> – объектинин чыгыш чоӊдугу, ''<math>x'</math>'' – системанын кириш чоӊдугу. Автоматтык жөндөө системасында ''х'' чоӊдугу <math>x'</math>тен көп айырмаланбашы керек: <math>I (x, x)=(x-x')^2=</math> мин. <math>(2)</math>. Мында башкаруунун максаты толук аткарылбайт, анткени объектиге <math>(B)</math> башкаруучу таасирден <math>(u)</math> башка да алдын ала билүүгө мүмкүн болбогон кедерги <math>(z)</math> күч таасир кылат. Ошондуктан <math>x</math> жалаӊ эле <math>u</math>га эмес <math>z</math>ке көз каранды: <math>(3)</math>. Жакшы башкаруу үчүн башкаруучу түзүлмө башкарылуучу объект жөнүндөгү бардык маалыматтарды эсепке алып жана алардын негизинде башкаруучу таасирди<math>(u)</math> берип турушу керек. Бирок көп учурда, башкарылуучу объект жөнүндөгү маалымат жок же жетишсиз болушу мүмкүн. Ошондуктан башкаруучу түзүлмөнүн кириш таасиринин ''(<math>x'</math>)'' учурдук мааниси менен бирге  
<br/>Схема бар
 
<br/>объектинин абалы ж-дөгү маалыматтар да объектинин чыгышын Б. т-нүн кириши м-н байланыштырып туруучу тескери байланыштын зым кермеси аркылуу берилет. Кедергинин ''(z)'' учурдук маанисин өлчөөгө мүмкүн болсо, ал дагы Б. т-гө берилет (чиймеде пунктир сызыгы). Алынган ''х, х’, z'' маанилеринин негизинде башкаруучу таасир чыгарылат: ''и=и(х, х’, z)'' (4). Бул көз карандылык Б. т-нүн алгоритми деп аталат. ''Алгоритм'' татаал болушу да мүмкүн. Мис., ''и'' чоӊдугу учурдук маанилерге гана эмес системанын абалына да көз каранды болгон учурда, Б. т-гө эске тутуучу блоктор бириктирилет. Эгер Б. т-нүн алгоритми (4) ''I'' критерийинин эӊ кичине маанисин бере алса, анда ал – оптималдуу Б. т., ал эми автоматтык башкаруу системасы оптималдуу система деп аталат.
 
 
Схема бар
 
<br />
 
объектинин абалы жөнүндөгү маалыматтар да объектинин чыгышын Башкаруучу түзүлмөнүн кириши менен байланыштырып туруучу тескери байланыштын зым кермеси аркылуу берилет. Кедергинин <math>(z)</math> учурдук маанисин өлчөөгө мүмкүн болсо, ал дагы башкаруучу түзүлмөгө берилет (чиймеде пунктир сызыгы). Алынган <math>x,x',z</math> маанилеринин негизинде башкаруучу таасир чыгарылат: <math>u=u(x,x',z)</math> <math>(4)</math>. Бул көз карандылык башкаруучу түзүлмөнүн алгоритми деп аталат. ''Алгоритм'' татаал болушу да мүмкүн. Мисалы, <math>u</math> чоӊдугу учурдук маанилерге гана эмес системанын абалына да көз каранды болгон учурда,башкаруучу түзүлмөгө эске тутуучу блоктор бириктирилет. Эгер башкаруучу түзүлмөнүн алгоритми <math>(4)</math> <math>I</math> критерийинин эӊ кичине маанисин бере алса, анда ал – оптималдуу Башкаруучу түзүлмө, ал эми автоматтык башкаруу системасы оптималдуу система деп аталат.
[[Category: 2-том]]
[[Category: 2-том]]

09:35, 11 Декабрь (Бештин айы) 2024 -га соңку нускасы

БАШКАРУУЧУ ТҮЗҮЛМӨ – башкарылуучу объектиге башкаруу алгоритмине ылайык таасир берүүчү түзүлмө. Башкаруучу түзүлмөнү жана башкарылуучу объектини ичине алган автоматтык башкаруу системасынын түзүлүш схемасы чиймеде көрсөтүлгөн. Башкаруу үчүн башкаруучу түзүлмө объектиге башкаруучу таасир берет. Башкаруунун максаты объектинин ишин мүнөздөөчү кандайдыр критерийин экстремумга (эӊ чоӊ же эӊ кичине мааниге) жеткирүү. Эгер чоӊдугунун эӊ кичине маанисин алуу керек болсо, анда мин. шарты аткарылыш керек, мында – объектинин чыгыш чоӊдугу, – системанын кириш чоӊдугу. Автоматтык жөндөө системасында х чоӊдугу тен көп айырмаланбашы керек: мин. . Мында башкаруунун максаты толук аткарылбайт, анткени объектиге башкаруучу таасирден башка да алдын ала билүүгө мүмкүн болбогон кедерги күч таасир кылат. Ошондуктан жалаӊ эле га эмес ке көз каранды: . Жакшы башкаруу үчүн башкаруучу түзүлмө башкарылуучу объект жөнүндөгү бардык маалыматтарды эсепке алып жана алардын негизинде башкаруучу таасирди берип турушу керек. Бирок көп учурда, башкарылуучу объект жөнүндөгү маалымат жок же жетишсиз болушу мүмкүн. Ошондуктан башкаруучу түзүлмөнүн кириш таасиринин () учурдук мааниси менен бирге


Схема бар


объектинин абалы жөнүндөгү маалыматтар да объектинин чыгышын Башкаруучу түзүлмөнүн кириши менен байланыштырып туруучу тескери байланыштын зым кермеси аркылуу берилет. Кедергинин учурдук маанисин өлчөөгө мүмкүн болсо, ал дагы башкаруучу түзүлмөгө берилет (чиймеде пунктир сызыгы). Алынган маанилеринин негизинде башкаруучу таасир чыгарылат: . Бул көз карандылык башкаруучу түзүлмөнүн алгоритми деп аталат. Алгоритм татаал болушу да мүмкүн. Мисалы, чоӊдугу учурдук маанилерге гана эмес системанын абалына да көз каранды болгон учурда,башкаруучу түзүлмөгө эске тутуучу блоктор бириктирилет. Эгер башкаруучу түзүлмөнүн алгоритми критерийинин эӊ кичине маанисин бере алса, анда ал – оптималдуу Башкаруучу түзүлмө, ал эми автоматтык башкаруу системасы оптималдуу система деп аталат.