ГЕКСОЗАЛАР: нускалардын айырмасы
No edit summary |
No edit summary |
||
| (One intermediate revision by the same user not shown) | |||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
'''ГЕКСОЗАЛАР, ''' ж ө н ө к ө й к а н т т а р, С<sub>6</sub>Н<sub>12</sub>О<sub>6 </sub>– молекуласында алты көмүртек ж-а алты кычкылтек атомдору бар моносахариддер (глюкоза, фруктоза). Гексозалардын башка моносахариддердей эле ациклдүү (ачык) ж-а циклдүү (туюк) формалары | '''ГЕКСОЗАЛАР, ''' ж ө н ө к ө й к а н т т а р, С<sub>6</sub>Н<sub>12</sub>О<sub>6 </sub>– молекуласында алты көмүртек ж-а алты кычкылтек атомдору бар моносахариддер (глюкоза, фруктоза). Гексозалардын башка моносахариддердей эле ациклдүү (ачык) ж-а циклдүү (туюк) формалары бар. Алты мүчөлүү циклден тургандыктан, пиранозалар деп аталат. Гексозалар – даамы таттуу кристалл заттар. Сууда жакшы эрийт. Моносахариддерге мүнөздүү бардык химиялык касиеттерге ээ. Гликозиддер түрүндө табиятта эркин кездешет. Ди- ж-а полисахариддердин, гликопротеиддердин ж. б. курамына кирет. Кычкылданып, тиешелүү кислоталарды калыбына келтирип, спирттерди пайда кылат. Молекуласында альдегид тобу болгон гексозалар альдоздорго, ал эми кето тобу барлары кетоздорго кирет. Эӊ маанилүү гексозалар: D-глюкоза, D-манноза, D-галактоза, D-фруктоза, аскорбин кислотасы (C витамини). Булар – табиятта кеӊири таралган моносахариддер. Көбүнчө өсүмдүк ж-а жаныбарларда кездешет. Гексозалар калыбына келтиргич катары кездеме боёодо, медицинада ж-а тамак-аш өнөр жайында кеӊири колдонулат. | ||
[[Category: 2-том]] | [[Category: 2-том]] | ||
07:59, 20 Январь (Үчтүн айы) 2025 -га соңку нускасы
ГЕКСОЗАЛАР, ж ө н ө к ө й к а н т т а р, С6Н12О6 – молекуласында алты көмүртек ж-а алты кычкылтек атомдору бар моносахариддер (глюкоза, фруктоза). Гексозалардын башка моносахариддердей эле ациклдүү (ачык) ж-а циклдүү (туюк) формалары бар. Алты мүчөлүү циклден тургандыктан, пиранозалар деп аталат. Гексозалар – даамы таттуу кристалл заттар. Сууда жакшы эрийт. Моносахариддерге мүнөздүү бардык химиялык касиеттерге ээ. Гликозиддер түрүндө табиятта эркин кездешет. Ди- ж-а полисахариддердин, гликопротеиддердин ж. б. курамына кирет. Кычкылданып, тиешелүү кислоталарды калыбына келтирип, спирттерди пайда кылат. Молекуласында альдегид тобу болгон гексозалар альдоздорго, ал эми кето тобу барлары кетоздорго кирет. Эӊ маанилүү гексозалар: D-глюкоза, D-манноза, D-галактоза, D-фруктоза, аскорбин кислотасы (C витамини). Булар – табиятта кеӊири таралган моносахариддер. Көбүнчө өсүмдүк ж-а жаныбарларда кездешет. Гексозалар калыбына келтиргич катары кездеме боёодо, медицинада ж-а тамак-аш өнөр жайында кеӊири колдонулат.