ВИЗЕ-немис социологу

ВИ́ЗЕ (Wiese) Леопольд фон (2.12.1876, Польша, Глац, азыркы Клодзко шаары – 11.1. 1969, Кёльн) – немис социологу, формалдык социологиянын ири өкүлү. Визе социологиянын маңызын мүнөздөп келип, анын башкы максаты социалдык көрү­нүштөрдүн жалпыга бирдей формаларын изил­дөө деп эсептеген да, ошол эле учурда, социал­дык кубулуштарды анын конкреттүү тарыхый мазмунунан ажыратып жиберген. «Мамилелер­дин социологиясы» деп аталган тезис Визенин тео­риясынын негизин түзөт. Анын тастыктамасын­да коом деген – абстракция. Адамдар ортосун­дагы ар бир мамиле-алака белгилүү социалдык процесстердин натыйжасы деп эсептелген чие­лешкен мамилелер – «социалдык» же «адамдык алака» дегендер гана бар. Социалдык процесс­тердин негизинде адамдар мамилелеринин жы­йындысы катары социалдык курамдар келип чыгат. Визе бул мамилелерди конкреттүүлүк ж-а абстракттуулук даражасы боюнча жиктеген: конк­реттүү топтор (кыска убак жашоочулар), абстракт­туу топтор (узакка жашоочулар) – эл, улут ж-а тикелей өзара мамиледегилер – үйбүлө; абстракт­туу жамааттар – мамлекет, чиркөө. Бул кон­цепциясын марксисттик теорияга карама-кар­шы койгон.

Т. Абдылдабеков.