БИОЭНЕРГИЯ: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
vol2_>KadyrM
No edit summary
(Кайра 12881 жокко Kadyrm (сюзюу))
 
(5 intermediate revisions by 4 users not shown)
1 сап: 1 сап:
'''БИОЭНЕ&#769;РГИЯ – ''' биол. системаларда энергияны кайра түзүү процесстеринин жыйындысы. Тирүү организм ж-а ''биосфера'' тиричилиги толугу м-н күн энергиясынын үзгүлтүксүз келип турушуна тыгыз байланышта. Жарык энергиясын фотосинтездөөчү организмдер кабыл алып, алар орг. бирикмелер аденозинтрифосфор к-тасы (АТФ) түрүндө топтошот. Гетеротрофтуу организмдердин азыгы болгон орг. бирикмелер СО<sub>2 </sub>ж-а Н<sub>2</sub>Ого чейин кычкылданат ж-а бошонгон энергия АТФти синтездөөдө колдонулат. АТФ клетка ичинде энергия ташуучу кызмат аткарат ж-а энергия алмашууда чоӊ мааниге ээ. АТФтин синтези ''фотосинтез, дем алуу'' ж-а ''ачуу'' процессинде бөлүнүп чыккан энергия аркылуу ж-а АДФти фосфорлоо жолу м-н ишке ашат. Клеткадагы АТФтин гидролизи тиричилик аракеттерде (кыймыл, заттардын ташылышы, ''биосинтез'' ж. б.) энергия булагы катары кызмат аткарат. Тынч абалында АТФ клеткаларда энергияны топтоодо пайдаланылат. Клеткадагы энергиялык процесстерди окуп-үйрөнүү биохимия, биофизика, мол. биологиянын негизги маселеси болуп саналат.
'''БИОЭНЕ&#769;РГИЯ – ''' биологиялык системаларда энергияны кайра түзүү процесстеринин жыйындысы. Тирүү организм жана ''биосфера'' тиричилиги толугу менен күн энергиясынын үзгүлтүксүз келип турушу менен тыгыз байланышта. Жарык энергиясын фотосинтездөөчү организмдер кабыл алып, алар органикалык бирикмелер аденозинтрифосфор кислотасы (АТФ) түрүндө топтошот. Гетеротрофтуу организмдердин азыгы болгон органикалык бирикмелер СО<sub>2 </sub>жана Н<sub>2</sub>Ого чейин кычкылданат жана бошонгон энергия АТФти синтездөөдө колдонулат. АТФ клетка ичинде энергия ташуучу кызмат аткарат жана энергия алмашууда чоӊ мааниге ээ. АТФтин синтези ''фотосинтез, дем алуу'' жана ''ачуу'' процессинде бөлүнүп чыккан энергия аркылуу жана АДФти фосфорлоо жолу менен ишке ашат. Клеткадагы АТФтин гидролизи тиричилик аракеттерде (кыймыл, заттардын ташылышы, ''биосинтез'' ж. б.) энергия булагы катары кызмат аткарат. Тынч абалында АТФ клеткаларда энергияны топтоодо пайдаланылат. Клеткадагы энергиялык процесстерди окуп-үйрөнүү биохимия, биофизика, молекулалык биологиянын негизги маселеси болуп саналат.<br/>''Б. М. Женбаев.''
<br/>''Б. М. Женбаев.''
[[Category: 2-том]]
[[Category: 2-том]]

14:25, 12 Февраль (Бирдин айы) 2025 -га соңку нускасы

БИОЭНЕ́РГИЯ – биологиялык системаларда энергияны кайра түзүү процесстеринин жыйындысы. Тирүү организм жана биосфера тиричилиги толугу менен күн энергиясынын үзгүлтүксүз келип турушу менен тыгыз байланышта. Жарык энергиясын фотосинтездөөчү организмдер кабыл алып, алар органикалык бирикмелер аденозинтрифосфор кислотасы (АТФ) түрүндө топтошот. Гетеротрофтуу организмдердин азыгы болгон органикалык бирикмелер СО2 жана Н2Ого чейин кычкылданат жана бошонгон энергия АТФти синтездөөдө колдонулат. АТФ клетка ичинде энергия ташуучу кызмат аткарат жана энергия алмашууда чоӊ мааниге ээ. АТФтин синтези фотосинтез, дем алуу жана ачуу процессинде бөлүнүп чыккан энергия аркылуу жана АДФти фосфорлоо жолу менен ишке ашат. Клеткадагы АТФтин гидролизи тиричилик аракеттерде (кыймыл, заттардын ташылышы, биосинтез ж. б.) энергия булагы катары кызмат аткарат. Тынч абалында АТФ клеткаларда энергияны топтоодо пайдаланылат. Клеткадагы энергиялык процесстерди окуп-үйрөнүү биохимия, биофизика, молекулалык биологиянын негизги маселеси болуп саналат.
Б. М. Женбаев.