БЕНЗОЛ: нускалардын айырмасы
м (1 версия) |
No edit summary |
||
| (One intermediate revision by the same user not shown) | |||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
''' | '''БЕНЗОЛ́Л''' , С<sub>6</sub>Н<sub>5</sub> – ароматтык углеводороддордун эң жөнөкөй өкүлү. Мүнөздүү жыты бар, тез буулануучу түссүз суюктук, эрүү t 5,5°С, кайноо t 80,1° С. Анын буусу белгилүү өлчөмдө аба менен аралашса жарылуу пайда болот. Бензин, эфир сыяктуу органикалык эриткичтер м-н жакшы аралашат. Май, каучук, нефть заттарын, лактарды, полимерлерди жакшы эритет. Бензинди 1825-жылы МА. Фарадей ачкан. 1833-жылы Э. Мичерлих бензой кислотасынын кальций тузун кургак буулантуудан таза түрүндө бөлүп алган. 1865-жылы Кекуле 6 мүчөлүү циклдүү формуласын сунуш кылган: | ||
– ароматтык | |||
лашманы берет. Эгерде | азеотроптук ара- | ||
кокс чайырынан ж-а катализатордун катышуу­сунда алифат бирикмелерди дегидрлөөдөн алы­нат. | |||
лашманы берет. Эгерде бензолдун ядросунда бир суу­тек атому башка атомго же атом топторуна орун алмашкан болсо, кийинки орун алмашуучу атом же атом топтору ядродогу атом же атом топто­рунун табиятына жараша орто, пара же мета абалына багытталат. Бензолдун ядросу окистенүү реакциясына туруктуу. Жогорку температурада V<sub>2</sub>O<sub>5</sub>тин таасири астында кычкылтек м-н мале­ин кислотасына чейин окистенет. Бензол кокс газынан, кокс чайырынан ж-а катализатордун катышуу­сунда алифат бирикмелерди дегидрлөөдөн алы­нат. Бензол – химиялык өнөр жайы үчүн эң маанилүү зат. Боёк өндүрүү өнөр жайында, дары-дармек алуу­да аралык зат, лак өндүрүүдө эриткич катары колдонулат. Бензолдун буусу борбордук нерв системасы­на таасир тийгизет. Бензол м-н узак убакытка иштөөгө туура келсе, кан курамынын өзгөрү­шүнө алып келет. | |||
Ад.: ''Нейлонд О. Я''. Органическая химия. М., 1990. | Ад.: ''Нейлонд О. Я''. Органическая химия. М., 1990. | ||
| 10 сап: | 9 сап: | ||
<p align='right'>''Ж. Медетбекова.'' </p>[[Category: 2-том, 146-225 бб]] | <p align='right'>''Ж. Медетбекова.'' </p>[[Category: 2-том, 146-225 бб]] | ||
05:37, 3 Март (Жалган куран) 2025 -га соңку нускасы
БЕНЗОЛ́Л , С6Н5 – ароматтык углеводороддордун эң жөнөкөй өкүлү. Мүнөздүү жыты бар, тез буулануучу түссүз суюктук, эрүү t 5,5°С, кайноо t 80,1° С. Анын буусу белгилүү өлчөмдө аба менен аралашса жарылуу пайда болот. Бензин, эфир сыяктуу органикалык эриткичтер м-н жакшы аралашат. Май, каучук, нефть заттарын, лактарды, полимерлерди жакшы эритет. Бензинди 1825-жылы МА. Фарадей ачкан. 1833-жылы Э. Мичерлих бензой кислотасынын кальций тузун кургак буулантуудан таза түрүндө бөлүп алган. 1865-жылы Кекуле 6 мүчөлүү циклдүү формуласын сунуш кылган:
азеотроптук ара-
лашманы берет. Эгерде бензолдун ядросунда бир суутек атому башка атомго же атом топторуна орун алмашкан болсо, кийинки орун алмашуучу атом же атом топтору ядродогу атом же атом топторунун табиятына жараша орто, пара же мета абалына багытталат. Бензолдун ядросу окистенүү реакциясына туруктуу. Жогорку температурада V2O5тин таасири астында кычкылтек м-н малеин кислотасына чейин окистенет. Бензол кокс газынан, кокс чайырынан ж-а катализатордун катышуусунда алифат бирикмелерди дегидрлөөдөн алынат. Бензол – химиялык өнөр жайы үчүн эң маанилүү зат. Боёк өндүрүү өнөр жайында, дары-дармек алууда аралык зат, лак өндүрүүдө эриткич катары колдонулат. Бензолдун буусу борбордук нерв системасына таасир тийгизет. Бензол м-н узак убакытка иштөөгө туура келсе, кан курамынын өзгөрүшүнө алып келет.
Ад.: Нейлонд О. Я. Органическая химия. М., 1990.
Ж. Медетбекова.