БИЙ (искусство түрү): нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
No edit summary
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
1 сап: 1 сап:
'''БИЙ 1''' – искусствонун адамдын дене кыймылынын жардамы менен көркөм образ жаратуучу түрү. Бий түпкүлүгүндө байыркы магиялык оюндардан, эмгек процессине байланыштуу кыймыл-аракет­терден келип чыккан. Алгач Бий сөз менен обонго байланыштуу болгон. Тарыхый өнүгүүнүн на­тыйжасында музыка менен жашай турган өнөрдүн бир тармагына айланган. Жаратылыш кубулуш­тарын, аңчылык менен согуш көрүнүштөрүн белгилүү тартипке түшүрүлгөн ыргактуу кыймыл менен туюнтуу Байыркы Кытай жана  
'''БИЙ''' – искусствонун адамдын дене кыймылынын жардамы менен көркөм образ жаратуучу түрү. Бий түпкүлүгүндө байыркы магиялык оюндардан, эмгек процессине байланыштуу кыймыл-аракет­терден келип чыккан. Алгач Бий сөз менен обонго байланыштуу болгон. Тарыхый өнүгүүнүн на­тыйжасында музыка менен жашай турган өнөрдүн бир тармагына айланган. Жаратылыш кубулуш­тарын, аңчылык менен согуш көрүнүштөрүн белгилүү тартипке түшүрүлгөн ыргактуу кыймыл менен туюнтуу Байыркы Кытай жана  
[[File:БИЙ 1104.png | thumb | «Ак марал» мамлекеттик бий ансамблинин аткаруу­сунда «Кызыл гүл» бийи.]] Индияда эң жо­горку деңгээлге жеткен. Байыркы Римде көңүл ачуу, ал эми Байыркы Грекияда тарбия кара­жаты болгон. Орто кылымда дин өкүлдөрү Евро­пада бийчилерди куугунтуктаган. ''Кайра жара­луу'' доорунда Италия, Франция жана башка өлкөлөр­дө Бий кайрадан өнүгүп, коомдук колдоого алын­ган. XVI кылымдын акырында ''балет'' өнөрү өзүнчө өнү­гө баштайт. Францияда королдук бий академия­сы (1661) уюшулат. XVII–XIX кылымдарда ''гавот, полонез, менуэт, мазурка, краковяк'' Бийлери өнүгөт. XIX к­ылымдын аягы –XX кылымдын башында бир катар Евро­па өлкөлөрү менен Америка Кошмо Штаттарында Бийдин жаңы түрлөрүн киргизүүгө болгон далалат күчөйт. Бийлер элдик, балеттик, классикалык болуп бир нече түргө бөлүнөт. Балетмейстер Н''. Холфин'' кыргыздын элдик оюндарынын, ырым-жырымдарынын, эм­гек процесстеринин негизинде «Кийиз» деген туң­гуч Бийди, «Алтын кыз» музыкалык драмасына, «Айчү­рөк» операсына бийлерди жаратты. Кийин ал «Анар», «Селкинчек» балеттерине элдик бийлер­ди көбүрөөк пайдаланган. «Чолпон», «Ала-Тоодогу жаз», «Куйручук», «Асел» жана башка балеттери улут­тук Бийдин мыкты үлгүлөрүнө айланды.1966-жылы кыргыздын элдик бий ансамбли уюшулган, к. ''«Ак марал» мамлекеттик бий ансамбли''.
[[File:БИЙ 1104.png | thumb | «Ак марал» мамлекеттик бий ансамблинин аткаруу­сунда «Кызыл гүл» бийи.]] Индияда эң жо­горку деңгээлге жеткен. Байыркы Римде көңүл ачуу, ал эми Байыркы Грекияда тарбия кара­жаты болгон. Орто кылымда дин өкүлдөрү Евро­пада бийчилерди куугунтуктаган. ''Кайра жара­луу'' доорунда Италия, Франция жана башка өлкөлөр­дө Бий кайрадан өнүгүп, коомдук колдоого алын­ган. XVI кылымдын акырында ''балет'' өнөрү өзүнчө өнү­гө баштайт. Францияда королдук бий академия­сы (1661) уюшулат. XVII–XIX кылымдарда ''гавот, полонез, менуэт, мазурка, краковяк'' Бийлери өнүгөт. XIX к­ылымдын аягы –XX кылымдын башында бир катар Евро­па өлкөлөрү менен Америка Кошмо Штаттарында Бийдин жаңы түрлөрүн киргизүүгө болгон далалат күчөйт. Бийлер элдик, балеттик, классикалык болуп бир нече түргө бөлүнөт. Балетмейстер Н''. Холфин'' кыргыздын элдик оюндарынын, ырым-жырымдарынын, эм­гек процесстеринин негизинде «Кийиз» деген туң­гуч Бийди, «Алтын кыз» музыкалык драмасына, «Айчү­рөк» операсына бийлерди жаратты. Кийин ал «Анар», «Селкинчек» балеттерине элдик бийлер­ди көбүрөөк пайдаланган. «Чолпон», «Ала-Тоодогу жаз», «Куйручук», «Асел» жана башка балеттери улут­тук Бийдин мыкты үлгүлөрүнө айланды.1966-жылы кыргыздын элдик бий ансамбли уюшулган, к. ''«Ак марал» мамлекеттик бий ансамбли''.



09:07, 6 Март (Жалган куран) 2025 -га соңку нускасы

БИЙ – искусствонун адамдын дене кыймылынын жардамы менен көркөм образ жаратуучу түрү. Бий түпкүлүгүндө байыркы магиялык оюндардан, эмгек процессине байланыштуу кыймыл-аракет­терден келип чыккан. Алгач Бий сөз менен обонго байланыштуу болгон. Тарыхый өнүгүүнүн на­тыйжасында музыка менен жашай турган өнөрдүн бир тармагына айланган. Жаратылыш кубулуш­тарын, аңчылык менен согуш көрүнүштөрүн белгилүү тартипке түшүрүлгөн ыргактуу кыймыл менен туюнтуу Байыркы Кытай жана

«Ак марал» мамлекеттик бий ансамблинин аткаруу­сунда «Кызыл гүл» бийи.

Индияда эң жо­горку деңгээлге жеткен. Байыркы Римде көңүл ачуу, ал эми Байыркы Грекияда тарбия кара­жаты болгон. Орто кылымда дин өкүлдөрү Евро­пада бийчилерди куугунтуктаган. Кайра жара­луу доорунда Италия, Франция жана башка өлкөлөр­дө Бий кайрадан өнүгүп, коомдук колдоого алын­ган. XVI кылымдын акырында балет өнөрү өзүнчө өнү­гө баштайт. Францияда королдук бий академия­сы (1661) уюшулат. XVII–XIX кылымдарда гавот, полонез, менуэт, мазурка, краковяк Бийлери өнүгөт. XIX к­ылымдын аягы –XX кылымдын башында бир катар Евро­па өлкөлөрү менен Америка Кошмо Штаттарында Бийдин жаңы түрлөрүн киргизүүгө болгон далалат күчөйт. Бийлер элдик, балеттик, классикалык болуп бир нече түргө бөлүнөт. Балетмейстер Н. Холфин кыргыздын элдик оюндарынын, ырым-жырымдарынын, эм­гек процесстеринин негизинде «Кийиз» деген туң­гуч Бийди, «Алтын кыз» музыкалык драмасына, «Айчү­рөк» операсына бийлерди жаратты. Кийин ал «Анар», «Селкинчек» балеттерине элдик бийлер­ди көбүрөөк пайдаланган. «Чолпон», «Ала-Тоодогу жаз», «Куйручук», «Асел» жана башка балеттери улут­тук Бийдин мыкты үлгүлөрүнө айланды.1966-жылы кыргыздын элдик бий ансамбли уюшулган, к. «Ак марал» мамлекеттик бий ансамбли.


Ад.: Ткаченко Т. С. Народный танец. М., 1954; Львов Н. Киргизский театр. М., 1953.


Б. Алагушов.