БИЛИМ БЕРҮҮ РЕФОРМАСЫ: нускалардын айырмасы
м (1 версия) |
No edit summary |
||
(One intermediate revision by the same user not shown) | |||
1 сап: | 1 сап: | ||
'''БИЛИМ БЕРҮҮ РЕФОРМАСЫ''' – билим берүү системасындагы олуттуу өзгөрүүлөр. Азыркы мезгилде анын укуктук ж-а нормативдик неги­зи болуп «Билим берүүнү өнүктүрүү концепция­сы», «Билим берүү жөнүндө» мыйзам ( | '''БИЛИМ БЕРҮҮ РЕФОРМАСЫ''' – билим берүү системасындагы олуттуу өзгөрүүлөр. Азыркы мезгилде анын укуктук ж-а нормативдик неги­зи болуп «Билим берүүнү өнүктүрүү концепция­сы», «Билим берүү жөнүндө» мыйзам (2004) эсеп­телет. Эгемендүүлүк жылдарындагы билим берүү системасындагы негизги өзгөрүүлөргө орто мек­тептердин 11 жылдык окуу мөөнөтүнө толук өтүүсүн, орто, атайын орто ж-а жогорку окуу жайларынын менчик формасынын, тиби ж-а мазмунунун, ошондой эле окуу программаларынын көп түрдүүлүгүн (варианттуулугун), окуу жайлары­нын жаңы муундагы компьютерлер м-н жабды­лып, дүйнөлүк информациялык системага кирүүсүн, жаңы муундагы окуу китептеринин пайда болу­шун, окуучулардын ж-а студенттердин чет өлкө­лөрдө, чет өлкөлүктөрдүн Кыргызстанда окуу мүм­күнчүлүгүнө ээ болушун, эл аралык уюмдардын программаларынын Кыргызстандагы окуу жайлары­на кириши аркылуу дүйнөлүк билим берүү сис­темасына интеграцияланууну ж. б. кошууга бо­лот. 1996-жана кабыл алынган улуттук «Билим» программасы да бул процессти турукташтыруу­га арналган. Өлкөдөгү саясий-экономикалык өзгөрүүлөр билим берүүнүн максаттарын кайра карап чы­гуу милдетин койду. Билим берүү тармагынын өнүгүү багыты 2025-жылга чейинки КРдин «Би­лим берүү боюнча мамлекеттик доктринасын­да», КРдин «2010-жылга чейинки өнүгүүсүнүн комплекстүү негиздеринин стратегиялык про­граммасында» белгиленип, аны ишке ашыруу жолдору Кыргыз өкмөтүнүн 2001-жылы март айын­да бекитилген КРдин «2010-жылга чейин би­лим берүүнү өнүктүрүү концепциясында» көрсөтүлгөн. Реформанын негизги максаты – өлкөнүн туруктуу өнүгүүсүн ж-а экономикалык өсүшүн, адам ресурсунун коомдук өзгөрүүлөргө ылайык өркүндөшүн ж-а инсандын билимге болгон та­лабын канааттандырууну шарттаган эффек­тивдүү билим берүү системасын түзүү. Муну жүзөгө ашыруда төмөндөгү артыкчылыктуу ма­селелерди чечүү талап кылынат: билим берүүнү башкаруунун натыйжалуу коомдук-мамлекеттик сис­темасын түзүү; билим сапатын гарантиялаган ийкемдүү механизмдерди түзүү – бардык дең­гээлде сапаттуу билим алууга бирдей мүмкүнчүлүктү шарттаган мамлекеттик гарантияны камсыз кылуу; билим берүү кызматын эксперттоого шарт түзүү. Билим берүү реформасынын негизги багыттары: мек­тепке чейинки билим ж-а тарбия берүүнү пропа­гандалоо ж-а мектепке чейинки тарбиялоо ме­кемелеринин билим берүү мазмунун, стандарт­тарын кайра карап чыгуу; билим берүү мекеме­лерин лицензиялоо ж-а аттестациялоо система­сын өркүндөтүү ж-а улуттук тест жүргүзүү сис­темасын киргизүү аркылуу билим сапатын га­рантиялоону бекемдөө ж-а агартуу мекемелери­нин ишмердигин баалоо механизмдерин күчөтүү; көз каранды эмес тест жүргүзүү кызматын уюш­туруу; Кыргызстандын билим берүү системасын бүткүл дүйнөлүк билим берүү мейкиндигине ин­теграциялоо; башкаруунун мамлекеттик-коомдук орга­ны катары билим берүү мекемелеринде «Кам­корчулар кеңешин» түзүү; эмгек рыногун изилдөө аркылуу билим берүү саясатын жөнгө салуу; рынок мамилелерин өнүктүрүү, мамлекеттик каражат­ты пайдалануунун эффективдүүлүгүн арттыруу ж-а билим берүү мекемелерин финансылоо ар­кылуу экономикалык мамилелерди турукташтыруу ж-а өнүктүрүү ж. б.<p align='right'>''Ч. Тилекбаев.'' </p>[[Category: 2-том, 146-225 бб]] | ||
өтүүсүн, орто, атайын орто ж-а жогорку окуу жайларынын менчик формасынын, тиби ж-а мазмунунун, | |||
өнүгүү багыты 2025-жылга чейинки КРдин «Би­лим берүү боюнча мамлекеттик доктринасын­да», КРдин «2010-жылга чейинки өнүгүүсүнүн комплекстүү негиздеринин стратегиялык про­граммасында» белгиленип, аны ишке ашыруу жолдору Кыргыз өкмөтүнүн 2001- | |||
өлкөнүн туруктуу өнүгүүсүн ж-а | |||
адам ресурсунун коомдук өзгөрүүлөргө ылайык | |||
өркүндөшүн ж-а инсандын билимге болгон та­лабын канааттандырууну шарттаган эффек­тивдүү билим берүү системасын түзүү. Муну жүзөгө ашыруда төмөндөгү артыкчылыктуу ма­селелерди чечүү талап кылынат: билим берүүнү башкаруунун натыйжалуу коомдук- | |||
өнүктүрүү ж. б. | |||
<p align='right'>''Ч. Тилекбаев.'' </p>[[Category: 2-том, 146-225 бб]] | |||
09:49, 7 Март (Жалган куран) 2025 -га соңку нускасы
БИЛИМ БЕРҮҮ РЕФОРМАСЫ – билим берүү системасындагы олуттуу өзгөрүүлөр. Азыркы мезгилде анын укуктук ж-а нормативдик негизи болуп «Билим берүүнү өнүктүрүү концепциясы», «Билим берүү жөнүндө» мыйзам (2004) эсептелет. Эгемендүүлүк жылдарындагы билим берүү системасындагы негизги өзгөрүүлөргө орто мектептердин 11 жылдык окуу мөөнөтүнө толук өтүүсүн, орто, атайын орто ж-а жогорку окуу жайларынын менчик формасынын, тиби ж-а мазмунунун, ошондой эле окуу программаларынын көп түрдүүлүгүн (варианттуулугун), окуу жайларынын жаңы муундагы компьютерлер м-н жабдылып, дүйнөлүк информациялык системага кирүүсүн, жаңы муундагы окуу китептеринин пайда болушун, окуучулардын ж-а студенттердин чет өлкөлөрдө, чет өлкөлүктөрдүн Кыргызстанда окуу мүмкүнчүлүгүнө ээ болушун, эл аралык уюмдардын программаларынын Кыргызстандагы окуу жайларына кириши аркылуу дүйнөлүк билим берүү системасына интеграцияланууну ж. б. кошууга болот. 1996-жана кабыл алынган улуттук «Билим» программасы да бул процессти турукташтырууга арналган. Өлкөдөгү саясий-экономикалык өзгөрүүлөр билим берүүнүн максаттарын кайра карап чыгуу милдетин койду. Билим берүү тармагынын өнүгүү багыты 2025-жылга чейинки КРдин «Билим берүү боюнча мамлекеттик доктринасында», КРдин «2010-жылга чейинки өнүгүүсүнүн комплекстүү негиздеринин стратегиялык программасында» белгиленип, аны ишке ашыруу жолдору Кыргыз өкмөтүнүн 2001-жылы март айында бекитилген КРдин «2010-жылга чейин билим берүүнү өнүктүрүү концепциясында» көрсөтүлгөн. Реформанын негизги максаты – өлкөнүн туруктуу өнүгүүсүн ж-а экономикалык өсүшүн, адам ресурсунун коомдук өзгөрүүлөргө ылайык өркүндөшүн ж-а инсандын билимге болгон талабын канааттандырууну шарттаган эффективдүү билим берүү системасын түзүү. Муну жүзөгө ашыруда төмөндөгү артыкчылыктуу маселелерди чечүү талап кылынат: билим берүүнү башкаруунун натыйжалуу коомдук-мамлекеттик системасын түзүү; билим сапатын гарантиялаган ийкемдүү механизмдерди түзүү – бардык деңгээлде сапаттуу билим алууга бирдей мүмкүнчүлүктү шарттаган мамлекеттик гарантияны камсыз кылуу; билим берүү кызматын эксперттоого шарт түзүү. Билим берүү реформасынын негизги багыттары: мектепке чейинки билим ж-а тарбия берүүнү пропагандалоо ж-а мектепке чейинки тарбиялоо мекемелеринин билим берүү мазмунун, стандарттарын кайра карап чыгуу; билим берүү мекемелерин лицензиялоо ж-а аттестациялоо системасын өркүндөтүү ж-а улуттук тест жүргүзүү системасын киргизүү аркылуу билим сапатын гарантиялоону бекемдөө ж-а агартуу мекемелеринин ишмердигин баалоо механизмдерин күчөтүү; көз каранды эмес тест жүргүзүү кызматын уюштуруу; Кыргызстандын билим берүү системасын бүткүл дүйнөлүк билим берүү мейкиндигине интеграциялоо; башкаруунун мамлекеттик-коомдук органы катары билим берүү мекемелеринде «Камкорчулар кеңешин» түзүү; эмгек рыногун изилдөө аркылуу билим берүү саясатын жөнгө салуу; рынок мамилелерин өнүктүрүү, мамлекеттик каражатты пайдалануунун эффективдүүлүгүн арттыруу ж-а билим берүү мекемелерин финансылоо аркылуу экономикалык мамилелерди турукташтыруу ж-а өнүктүрүү ж. б.
Ч. Тилекбаев.