ДИАХРОНИЯ: нускалардын айырмасы
м (1 версия) |
No edit summary |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
'''ДИАХРОНИ́Я''' (гр. dif – аркылуу ж-а chrjnos – убакыт) – тил тармагынын тарыхый өнүгүшү ж-а аны изилдөө ыкмаларынын жыйындысы; синхронияга карама-каршы түшүнүк. Тил или­минде | '''ДИАХРОНИ́Я''' (гр. dif – аркылуу ж-а chrjnos – убакыт) – тил тармагынын тарыхый өнүгүшү ж-а аны изилдөө ыкмаларынын жыйындысы; синхронияга карама-каршы түшүнүк. Тил или­минде Диахрония ж-а синхрония түшүнүгү тилди изил­дөөдөгү эки мамилеге байланыштуу. Кээде Диахронияны тарыхый-салыштырма тил илими м-н ал­маштырышат. Бирок тарыхый-салыштырма тил илими көбүнчө тил тарыхынын мезгилде­рин ж-а анын майда система түзүүчүлөрүн анык­тоого байланыштуу болсо, Диахрония тил тармагында­гы диахрондук өзгөрүүлөрдү иликтөөгө ж-а тил­дердин өнүгүүсүндөгү негизги мыйзам ченемдүү­лүктөрдү (универсалийлерди, константаларды) аныктоого, ошондой эле тилдин бир калыптан экинчи калыпка өтүүдөгү мыйзам ченемдүү өзгөрүүлө­рүнүн санын ж-а типтерин изилдөөгө багыттал­ган. Тигил же бул тил тармагынын калыптануу жолун бир гана Диахрония аркылуу түшүнүүгө болот. | ||
[[Category: 3-том, 5-85 бб]] | |||
03:32, 3 Апрель (Чын куран) 2025 -га соңку нускасы
ДИАХРОНИ́Я (гр. dif – аркылуу ж-а chrjnos – убакыт) – тил тармагынын тарыхый өнүгүшү ж-а аны изилдөө ыкмаларынын жыйындысы; синхронияга карама-каршы түшүнүк. Тил илиминде Диахрония ж-а синхрония түшүнүгү тилди изилдөөдөгү эки мамилеге байланыштуу. Кээде Диахронияны тарыхый-салыштырма тил илими м-н алмаштырышат. Бирок тарыхый-салыштырма тил илими көбүнчө тил тарыхынын мезгилдерин ж-а анын майда система түзүүчүлөрүн аныктоого байланыштуу болсо, Диахрония тил тармагындагы диахрондук өзгөрүүлөрдү иликтөөгө ж-а тилдердин өнүгүүсүндөгү негизги мыйзам ченемдүүлүктөрдү (универсалийлерди, константаларды) аныктоого, ошондой эле тилдин бир калыптан экинчи калыпка өтүүдөгү мыйзам ченемдүү өзгөрүүлөрүнүн санын ж-а типтерин изилдөөгө багытталган. Тигил же бул тил тармагынын калыптануу жолун бир гана Диахрония аркылуу түшүнүүгө болот.