ДҮЙНӨГӨ КӨЗ КАРАШ

ДҮЙНӨГӨ КӨЗ КАРАШ – курчап турган дүй­нөнүн маани-маңызы, адам баласынын андагы орду, ага карым-катышы туурасындагы ой-ту­тумдардын, түшүнүмдөрдүн, аң-туюмдардын, ишенимдердин жыйындысы, ошондой эле адамдардын жашаган чөйрөсүнө ж-а өздөрүнө карата мами­лелерди аныктоочу тыянакталган принциптер­дин, идеялардын системасы. Дүйнөгө көз караштын теориялык негизин философия түзөт. Мазмуну ж-а түрлөрү боюнча көп кырдуу, негизинен коомдук аң-сезим­дин формалары м-н тыгыз байланыштуу. Ай­рыкча Дүйнөгө көз караштардын өзөгүн философиялык, илимий, сая­сий, ыймандык, эстетикалык, диний окуулар­дын жоболору түзөт. Жалпысынан Дүйнөгө көз караштар демейки (күнүмдүк) диний ж-а философиялык болуп бө­лүнөт. Күндөлүк тирилик м-н байланышкан, коомдук ж-а жекече аң-сезимдин тажрыйбалык өзөгүн түзүп, дүйнө, адам жөнүндөгү адаттагы сал­ттуу түшүнүмдөрдү чагылткан дүйнө тааным – д е м е й к и көз караш; дүйнөнүн жаралышы, жашап турушу табияттан тышкаркы күчтөн деп эсептеген дүйнө тааным – д и н и й көз караш; ал эми дүйнөнү рухий ж-а практикалык өздөш­түрүүнүн түпкү негиз, тамырларын теориялык деңгээл­де тыянактаган дүйнө тааным ф и л о с о ф и я­ л ы к көз караш болуп саналат. Өзүнүн мазмуну, багыты боюнча ар түрдүү же карама-каршы (илимий же илимий эмес, материалисттик же идеалисттик, атеистик же диний) болот. Дүйнөлүк глобалдашуу заманында жер жүзүндөгү элдердин Дүйнөгө көз караштары ургаалдуу түрдө массалык маданияттын үстөмөндүгү астын­да калып баратышы дүйнөлүк коомчулукту сес­тендирбей койбойт, анткени булардын адамзаттын рухий экологиясына, айрыкча адеп-ыйманына тийгизген терс таасири барган сайын арбууда.