ЖАЛПЫ ЭЛДИК ТИЛ: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
vol3>KadyrM
No edit summary
 
No edit summary
 
(One intermediate revision by one other user not shown)
1 сап: 1 сап:
<b type='title'>ЖАЛПЫ ЭЛДИК ТИЛ</b> – бир тилде сүйлөгөн элдин өкүлдөрүнө бирдей даражада түшүнүктүү ж-а мүнөздүү тил. Ж. э. т. – ошол элдин күндөлүк турмушунда колдонулуп, пайдаланылуу чөйрөсү ж-а стили жагынан чектелбеген, жалпыга тү&shy;шүнүктүү тилдик факты. Анын негизин тектеш диалект, айтымдар түзөт. Өз ара жакын диа&shy;лектилердин бирөө Ж. э. т. абалына чейин
<b type='title'>ЖАЛПЫ ЭЛДИК ТИЛ</b> – бир тилде сүйлөгөн элдин өкүлдөрүнө бирдей даражада түшүнүктүү ж-а мүнөздүү тил. Жалпы элдик тил – ошол элдин күндөлүк турмушунда колдонулуп, пайдаланылуу чөйрөсү ж-а стили жагынан чектелбеген, жалпыга тү&shy;шүнүктүү тилдик факты. Анын негизин тектеш диалект, айтымдар түзөт. Өз ара жакын диа&shy;лектилердин бирөө жалпы элдик тил абалына чейин өнүгүп, экинчиси диалект б-ча жашай берет. Ай&shy;рым учурда тигил же бул уруу башка уруулар м-н байланышпай, өз алдынча өнүгө берип, элге айланып, анын тили ошол элдин жалпы элдик тилин түзүп калат. Башында жалпы элдик тилде сүйлөгөн эл аймагы жагынан ар түрдүү мамлекеттин курамына ки&shy;рип калып, узак убакытка өз ара байланышы үзүлүп калса, анда алардын ар биринде өз алдын&shy;ча өзгөчөлүктөргө ээ болгон жалпы элдик тил пайда бо&shy;лот. Буга бурят, халка-моңгол тилдери мисал. Тилдин өнүгүшүнө, байышына ж-а жазуусунун такталышына, жалпы элдик тилдин адабий нормалары&shy;нын калыптанышына мамлекеттик түзүлүш өбөлгө тү&shy;зөт. Жалпы элдик тилдин толук такталган, калыптанган, жазууга эгедер формасы – улуттук <i>адабий тил.<br>С. Мусаев.</i> [[Категория:3-том, 215-326 бб]]
өнүгүп, экинчиси диалект б-ча жашай берет. Ай&shy;рым учурда тигил же бул уруу башка уруулар м-н байланышпай, өз алдынча өнүгө берип, элге айланып, анын тили ошол элдин Ж. э. т-ин түзүп калат. Башында Ж. э. т-де сүйлөгөн эл аймагы жагынан ар түрдүү мамлекеттин курамына ки&shy;рип калып, узак убакытка өз ара байланышы
үзүлүп калса, анда алардын ар биринде өз алдын&shy;ча өзгөчөлүктөргө ээ болгон Ж. э. т. пайда бо&shy;лот. Буга бурят, халка-моңгол тилдери мисал. Тилдин өнүгүшүнө, байышына ж-а жазуусунун такталышына, Ж. э. т-дин адабий нормалары&shy;нын калыптанышына мамл. түзүлүш өбөлгө тү&shy;зөт. Ж. э. т-дин толук такталган, калыптанган, жазууга эгедер формасы – улуттук <i>адабий тил.
<br>С. Мусаев.</i> [[Категория:3-том, 215-326 бб]]
 

07:32, 29 Май (Бугу) 2025 -га соңку нускасы

ЖАЛПЫ ЭЛДИК ТИЛ – бир тилде сүйлөгөн элдин өкүлдөрүнө бирдей даражада түшүнүктүү ж-а мүнөздүү тил. Жалпы элдик тил – ошол элдин күндөлүк турмушунда колдонулуп, пайдаланылуу чөйрөсү ж-а стили жагынан чектелбеген, жалпыга тү­шүнүктүү тилдик факты. Анын негизин тектеш диалект, айтымдар түзөт. Өз ара жакын диа­лектилердин бирөө жалпы элдик тил абалына чейин өнүгүп, экинчиси диалект б-ча жашай берет. Ай­рым учурда тигил же бул уруу башка уруулар м-н байланышпай, өз алдынча өнүгө берип, элге айланып, анын тили ошол элдин жалпы элдик тилин түзүп калат. Башында жалпы элдик тилде сүйлөгөн эл аймагы жагынан ар түрдүү мамлекеттин курамына ки­рип калып, узак убакытка өз ара байланышы үзүлүп калса, анда алардын ар биринде өз алдын­ча өзгөчөлүктөргө ээ болгон жалпы элдик тил пайда бо­лот. Буга бурят, халка-моңгол тилдери мисал. Тилдин өнүгүшүнө, байышына ж-а жазуусунун такталышына, жалпы элдик тилдин адабий нормалары­нын калыптанышына мамлекеттик түзүлүш өбөлгө тү­зөт. Жалпы элдик тилдин толук такталган, калыптанган, жазууга эгедер формасы – улуттук адабий тил.
С. Мусаев.