ЖАНГАЗИЕВ

ЖАНГАЗИЕВ Муса (23. 3. 1921, Чүй облусу, Со­кулук району, Кара-Сакал айылы – 28. 2. 1997, Бишкек) – балдар жазуучусу, Кыргыз эл акы­ны (1981). Ата-энесинен эрте ажырап калып,

1929–35-жылдарда Фрунзе шаарындагы Крупская атындагы, 1935-жыл­дан Гүлчөдөгү балдар үйүндө тарбияланган. 1936–41-жылдарда балдар үйүндө, кийин Гүл­чөдөгү Токтогул атындагы орто мектепте иштеген. 1943-жылы Ош облустук комсомол комитетинин пропаганда ж-а агитация боюнча секретарлыгына шай­ланган. 1946–48-жылдарда Кыргызстан КП БКнын алдындагы республикалык партиялык мектепте окуган. 1945-жылы «Кызыл Кыр­гызстан» гезитинде бөлүм башчы, «Кыргызстан пионери» гезитинин (1950–52), «Жаш ленинчи» (1956–59), «Ала-Тоо» (1952–54) журналдарынын редактору, 1966-жылдан Кыргызстан жазуучулар союзунун секретары болуп иштеген. 1954-жылы СССР жазуучулар союзунун алдындагы жогор­ку курста окуган. Адабий ишмердиги 1940- жылдары башталган. Учурунда ырлары, очерк­тери, фельетондору ж-а аңгемелери респликалык гезит­-журналдарга үзгүлтүксүз басылып турган. 1951-жылы балдар үчүн жазылган «Балалык» де­ген биринчи ыр жыйнагы жарыкка чыккан. Ки­йин «Бакыт гүлдөрү» (1951), «Ак козу» (1956), «Дуровдун бурчу» (1958), «Зоопаркта» (1960), «Өскөн жер» (1957), «Сыймык» (1961), «Жырга­лым» (1965), «Бермет» (1967), «Көз нурларым» (1973), «Сүйүнөм» (1975) ж. б. ыр жыйнактары жарык көргөн. Жангазиев – «Ажырагыс достор» (1953), «Назарбектин классташтары» (1957), «Жети жылдыктын жеткинчектери» (1961), «Дагы кол чабылды» (1963), «Тилектештер» (1966) аттуу повесттердин автору. Жазуучунун негизги тема­сы – достук, кыргыз жергеси, анын жаратылыш байлыктары, балдардын Ата журтка болгон сүйүүсү, эмгекке тарбиялоо. Жангазиев «Бала менин өмү­рүм» аттуу тандалган жыйнагы үчүн Кыргызстанн Ле­нин комсомолу сыйлыгын алган (1972). Жангазиевдин сцена­рийи боюнча бир нече фильм ж-а телефильм тар­тылган. Жангазиевдин айрым китептери орус, украин, өзбек, эстон, азербайжан, түркмөн, казак, та­тар, якут ж. б. тилдерге которулган. Эмгек Кы­зыл Туу, 2 «Ардак Белгиси» ордендери ж-а ме­далдар м-н сыйланган.

гарчылар муундан муунга өткөрүп, биздин күнгө жеткирген. Эпосту биринчи изилдеген ж-а орус тилине которгон (1854) А. А. Бобровников бол­гон. 1940-ж. эпостун 500 жылдыгы белгилен­ген. «Ж.» моңгол элинде да айтылат.