ЖАРЫК АБЕРРАЦИЯСЫ: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
vol3>KadyrM
No edit summary
 
No edit summary
 
(2 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 сап: 1 сап:
<b type='title'>ЖАРЫК АБЕРРАЦИЯСЫ</b> – 1) жарык булагы
<b type='title'>ЖАРЫК АБЕРРАЦИЯСЫ</b> – 1) жарык булагы м-н байкоочунун ортосундагы салыштырмалуу кыймылдын негизинде жарык булагынын чы&shy;ныгы көрүнүш абалынан четтеши. Жарык аберрацисынын бир нече түрү бар. Бир чекитке жыйналган жарык нуру линзадан өткөндө же сфералык күзгүдөн чагылганда алардын фокусуна жыйылуудан четтеши с ф е р а л ы к аберрация деп аталат. Бир чекиттен чыккан ар түрдүү түстөгү нурлар линзадан өткөндөн кийин, анын фокусуна жый&shy;налышынан четтеши х р о м а т и к а л ы к (түстүү) аберрация болот. 2) А с т р о н о м и я &shy;д а – асман жарык чыгаргычы м-н байкоочунун кыймылына жараша жарык нурунун багыты&shy;нын өзгөрүшү. Жер өз огунда айланганда сутка&shy;лык, Күндү айланганда жылдык, Күн система&shy;сынын мейкиндикте кыймылында кылымдык жарык абберациясы болот. Астрономиялык аберрация астрофизикалык  илик&shy;төөлөрдө, Жердин Күндү айлануу ылдамдыгын ж-а жарык ылдамдыгын так аныктоодо пайда&shy;ланылат. [[Категория:3-том, 215-326 бб]]
м-н байкоочунун ортосундагы салыштырмалуу кыймылдын негизинде жарык булагынын чы&shy;ныгы көрүнүш абалынан четтеши. Ж. а-нын бир нече түрү бар. Бир чекитке жыйналган жарык нуру линзадан өткөндө же сфералык күзгүдөн
чагылганда алардын фокусуна жыйылуудан
четтеши с ф е р а л ы к аберрация деп аталат. Бир чекиттен чыккан ар түрдүү түстөгү нурлар линзадан өткөндөн кийин, анын фокусуна жый&shy;налышынан четтеши х р о м а т и к а л ы к (түстүү) аберрация болот. 2) А с т р о н о м и я&shy;д а – асман жарык чыгаргычы м-н байкоочунун кыймылына жараша жарык нурунун багыты&shy;нын өзгөрүшү. Жер өз огунда айланганда сутка&shy;лык, Күндү айланганда жылдык, Күн система&shy;сынын мейкиндикте кыймылында кылымдык Ж. а. болот. Астр. аберрация астрофиз. илик&shy;төөлөрдө, Жердин Күндү айлануу ылдамдыгын ж-а жарык ылдамдыгын так аныктоодо пайда&shy;ланылат. [[Категория:3-том, 215-326 бб]]
 

07:51, 3 Июль (Теке) 2025 -га соңку нускасы

ЖАРЫК АБЕРРАЦИЯСЫ – 1) жарык булагы м-н байкоочунун ортосундагы салыштырмалуу кыймылдын негизинде жарык булагынын чы­ныгы көрүнүш абалынан четтеши. Жарык аберрацисынын бир нече түрү бар. Бир чекитке жыйналган жарык нуру линзадан өткөндө же сфералык күзгүдөн чагылганда алардын фокусуна жыйылуудан четтеши с ф е р а л ы к аберрация деп аталат. Бир чекиттен чыккан ар түрдүү түстөгү нурлар линзадан өткөндөн кийин, анын фокусуна жый­налышынан четтеши х р о м а т и к а л ы к (түстүү) аберрация болот. 2) А с т р о н о м и я ­д а – асман жарык чыгаргычы м-н байкоочунун кыймылына жараша жарык нурунун багыты­нын өзгөрүшү. Жер өз огунда айланганда сутка­лык, Күндү айланганда жылдык, Күн система­сынын мейкиндикте кыймылында кылымдык жарык абберациясы болот. Астрономиялык аберрация астрофизикалык илик­төөлөрдө, Жердин Күндү айлануу ылдамдыгын ж-а жарык ылдамдыгын так аныктоодо пайда­ланылат.