ЖАСАЛМА РАДИОАКТИВДҮҮЛҮК: нускалардын айырмасы

Кыргызстан Энциклопедия жана Терминология Борбору дан
Навигацияга өтүү Издөөгө өтүү
ВизуалдыкВикитекст
м (1 версия)
No edit summary
 
(2 intermediate revisions by the same user not shown)
1 сап: 1 сап:
<b type='title'>ЖАСАЛМА РАДИОАКТИВДҮҮЛҮК</b> – туруктуу (стабилдүү) ядронун ядролук реакциянын на&shy;тыйжасында реактивдүү ядрого айлануу кубу-
<b type='title'>ЖАСАЛМА РАДИОАКТИВДҮҮЛҮК</b> – туруктуу (стабилдүү) ядронун ядролук реакциянын на&shy;тыйжасында реактивдүү ядрого айлануу кубулушу. Мисалы, Na<sup>23</sup>
нан ажыратылат. Оорулуунун вена каны сор&shy;лушу. Мис., Na<sup>23</sup>
изотобу нейтрон (<i>n</i><sup>1</sup>) м-н реакцияга кирет:1 23
изотобу нейтрон (<i>n</i><sup>1</sup>) м-н реак-
1 23
24 24
24 24
гуч м-н сордурулуп, түтүк – канюла аркылуу
гуч м-н сордурулуп, түтүк – канюла аркылуу цияга кирет: <sub>0</sub>n +<sub>11</sub>Na
цияга кирет: <sub>0</sub>n +<sub>11</sub>Na
→ <sub>11</sub>Na
→ <sub>11</sub>Na
. <sub>11</sub>Na
. <sub>11</sub>Na
16 сап: 13 сап:
ста-
ста-
сине кайра келет. Ж. к. а. аппараты оорулуу&shy;билдүү изотобуна айланат: <sub>11</sub>Na
сине кайра келет. Ж. к. а. аппараты оорулуу&shy;билдүү изотобуна айланат: <sub>11</sub>Na
→ e<sup>0</sup>+ Mg<sup>24</sup>.
→ e<sup>0</sup>+ Mg<sup>24</sup>. Ушундай эле ядролук реакцияларды α-бөлүк&#xAD;чөлөрү ж-а протондор м-н жүргүзүүгө болот. Алынган жасалма радиоактивдүү ядролор α, β, γ радиоактивдүүлүктөргө ээ болот. Жасалма  радиоактивдүүлүктүн закон ченемдүүлүктөрү табигый радиоактивдүүлүк за&#xAD;кондору м-н дал келет. Жасалма радиоактивдүүлүктү 1934-жылы И. ''Жо&#xAD;лио-Кюри'' ж-а Ф. ''Жолио-Кюри'' ачкан.
нун денесиндеги кан айланууну операция жаса&shy;лып бүткөнчө бир калыпта кармап турат. Опе&shy;рация бүткөндөн кийин аппарат токтотулат, жүрөк өзү иштеп, кан агымы өз калыбына ке&shy;лет. Кырг-нда биринчи жолу Ж. к. а. аппара&shy;тын 1967-ж. И. К <i>Ахунбаев</i> ж-а Б. И. Бураков&shy;ский жүрөккө операция жасоодо колдонушкан. Аны терапиялык клиникада жүрөк оорусун да&shy;рылоодо убактылуу, жарым-жартылай жүрөк&shy;түн жүгүн азайтуу үчүн пайдаланууга болот. Бул учурда оорулуунун кан тамырына аппарат ту&shy;таштырылып, кишинин жүрөгү м-н бир убакта иштеп, анын ишин жеңилдетет да, жүрөктүн эс алышына мүмкүнчүлүк түзөт. Айрым мүчөлөргө (мис., колго, бутка) куюлуучу дары-дармек жал&shy;пы организмге тескери таасир тийгизе турган болсо, Ж. к. а. колдонулат. Оорулуунун буту&shy;нун кан агымын жалпы кан айлануудан бөлүп, аппаратты буттун кан тамырынын нугуна ко&shy;шот да, керектүү дарыны куят. Дарылоо бүт&shy;көндөн кийин аппаратты алып таштайт, кан агымы өз ордуна келет. [[Категория:3-том, 215-326 бб]]


[[Категория:3-том, 215-326 бб]]

04:13, 7 Июль (Теке) 2025 -га соңку нускасы

ЖАСАЛМА РАДИОАКТИВДҮҮЛҮК – туруктуу (стабилдүү) ядронун ядролук реакциянын на­тыйжасында реактивдүү ядрого айлануу кубулушу. Мисалы, Na23 изотобу нейтрон (n1) м-н реакцияга кирет:1 23 24 24 гуч м-н сордурулуп, түтүк – канюла аркылуу цияга кирет: 0n +11Na → 11Na . 11Na β – радио- Ж. к. а. аппаратынын оксигенаторунан өткөндө, активдүү изотобу пайда болот. Бул изотоп терс 24 кычкылтек м-н байытылып, оорулуунун дене- β-бөлүкчөсүн чыгарып магнийдин 12Mg ста- сине кайра келет. Ж. к. а. аппараты оорулуу­билдүү изотобуна айланат: 11Na → e0+ Mg24. Ушундай эле ядролук реакцияларды α-бөлүк­чөлөрү ж-а протондор м-н жүргүзүүгө болот. Алынган жасалма радиоактивдүү ядролор α, β, γ радиоактивдүүлүктөргө ээ болот. Жасалма радиоактивдүүлүктүн закон ченемдүүлүктөрү табигый радиоактивдүүлүк за­кондору м-н дал келет. Жасалма радиоактивдүүлүктү 1934-жылы И. Жо­лио-Кюри ж-а Ф. Жолио-Кюри ачкан.

"http://212.24.105.57:9989/index.php?title=ЖАСАЛМА_РАДИОАКТИВДҮҮЛҮК&oldid=27263" булагынан алынды