ЖЫЛ СҮРҮҮ: нускалардын айырмасы
м (1 версия) |
No edit summary |
||
| 1 сап: | 1 сап: | ||
<b type='title'>ЖЫЛ СҮРҮҮ</b> – салттуу турмушта мезгилдин агы­мын, окуянын мөөнөтүн, кишинин жашын ж. б. эсептөө ыкмасы. Кыргыздарда | <b type='title'>ЖЫЛ СҮРҮҮ</b> – салттуу турмушта мезгилдин агы­мын, окуянын мөөнөтүн, кишинин жашын ж. б. эсептөө ыкмасы. Кыргыздарда жыл сүрүү кай­таланма мүнөзгө ээ. Кыргыздын элдик жыл сүрүүсү 12 жаныбардын аты м-н аталган: чычкан, уй, барс, коён, улуу (балык), жылан, жылкы, кой, мечин (маймыл), тоок, ит, доңуз. Кишинин жа­шын аныктаганда кайсы жылы төрөлсө, ошон­дон баштап ирети бузулбай санала берген. Он эки жыл толук айланып, он үчүнчүгө кеткенде мүчөл жыл деп айтылган. Биринчи мүчөлдү 12 эмес, 13 деп эсептегени адамдын курсакта жат­канын кошуп эсептөөгө байланыштуу. Адамдын жашын аныктап билгендер жыл сүргүчтөр деп аталган. Алар төрөлгөн жылына карата жа­шын, жашына карата төрөлгөн жылын анык­ташкан. | ||
[[File:ЖЫЛ СҮРҮҮ135.png | thumb | none]] | [[File:ЖЫЛ СҮРҮҮ135.png | thumb | none]] | ||
Ад.: <i>Захарова И. В</i>. Двенадцатилетний животный цикл у народов Центральной Азии // Тр. Ин-та исто­рии, археологии и этнографии АН Каз. ССР. Т. 8. А.-А., 1960; <i>Искаков М</i>. Халык календары. А.-А., 1963; Кыргыздар: санжыра, тарых, мурас, салт. | Ад.: <i>Захарова И. В</i>. Двенадцатилетний животный цикл у народов Центральной Азии // Тр. Ин-та исто­рии, археологии и этнографии АН Каз. ССР. Т. 8. А.-А., 1960; <i>Искаков М</i>. Халык календары. А.-А., 1963; Кыргыздар: санжыра, тарых, мурас, салт. | ||
т. 1, Б., 1991; <i>Солтоноев Б.</i> Кызыл кыргыз тарыхы. Б., 1993; <i>Фиельструп Ф. А.</i> Из обрядовой жизни киргизов нач. 20-в. М., 2002. | т. 1, Б., 1991; <i>Солтоноев Б.</i> Кызыл кыргыз тарыхы. Б., 1993; <i>Фиельструп Ф. А.</i> Из обрядовой жизни киргизов нач. 20-в. М., 2002. | ||
<i>А. Көчкүнов.</i> | |||
[[Категория:3-том, 327-448 бб]] | |||
04:00, 31 Июль (Теке) 2025 -га соңку нускасы
ЖЫЛ СҮРҮҮ – салттуу турмушта мезгилдин агымын, окуянын мөөнөтүн, кишинин жашын ж. б. эсептөө ыкмасы. Кыргыздарда жыл сүрүү кайталанма мүнөзгө ээ. Кыргыздын элдик жыл сүрүүсү 12 жаныбардын аты м-н аталган: чычкан, уй, барс, коён, улуу (балык), жылан, жылкы, кой, мечин (маймыл), тоок, ит, доңуз. Кишинин жашын аныктаганда кайсы жылы төрөлсө, ошондон баштап ирети бузулбай санала берген. Он эки жыл толук айланып, он үчүнчүгө кеткенде мүчөл жыл деп айтылган. Биринчи мүчөлдү 12 эмес, 13 деп эсептегени адамдын курсакта жатканын кошуп эсептөөгө байланыштуу. Адамдын жашын аныктап билгендер жыл сүргүчтөр деп аталган. Алар төрөлгөн жылына карата жашын, жашына карата төрөлгөн жылын аныкташкан.
Ад.: Захарова И. В. Двенадцатилетний животный цикл у народов Центральной Азии // Тр. Ин-та истории, археологии и этнографии АН Каз. ССР. Т. 8. А.-А., 1960; Искаков М. Халык календары. А.-А., 1963; Кыргыздар: санжыра, тарых, мурас, салт. т. 1, Б., 1991; Солтоноев Б. Кызыл кыргыз тарыхы. Б., 1993; Фиельструп Ф. А. Из обрядовой жизни киргизов нач. 20-в. М., 2002.
А. Көчкүнов.