БОЗО

БОЗО – таруунун, жүгөрүнүн, арпанын, сулунун шагынан даярдалуучу ичимдик. Б. салууда адегенде шак сууга чыланып ачытылат (1 күн), андан кийин кайнаган сууга ачыган шакты кошуп, бышырат (1,5 саат). Бышырган шакты (атала) суутуп, угут (атайын 1 жума өндүрүлүп, кургатылып, тегирменге же жаргылчакка тартылган буудай) кошуп, жакшылап «чечтирип» аралаштырат, анан ачыткы (көрөӊгө) кошулуп, жылуулап жабылат. Ал ошол калыбында 6–8 саат бою ачыйт. Ачыгандан кийин ага кайнаган суу кошуп, аталгы же баштык м-н таза идишке сүзүлүп алынат. Б. салыныш ыкмасына жараша жаш Б., кордолгон Б. (шагы 3–4 күн ачытылып, угуту көбүрөөк салынат), «кекире даам – кер чагыр Б.» (күчтүү бозо), «суу татыр – сулатыр Б.», «илеби ширин–ак көпшөк Б.» (жумшак), «камшак Б.» (начар) деп бөлүнөт. Кадимки эле Б-ну ичердин алдында бир аз май кошуп (болжол м-н 1 л бозого 100 г май), ыкчам ысытып берет. Мындай Б. «кара куурдак» деп аталат. Аны сыркоолоп (чыйрыгып) же күчтүү тамактан соӊ күптүү болгон учурда ичсе, тамакты тез аш кылууга жардам берет. Элдик медицинада Б-нун организмге оӊ таасирин тийгизген бир топ дарылык касиеттери белгилүү. А. Нургазиев, А. Султангазиева.