ДИРИЖЁРЛУК КЫЛУУ

ДИРИЖЁРЛУК КЫЛУУ – музыкалык чыгарма атка­рып жаткан учурда коллективди башкаруунун, музыкалык – аткаруучулук искусствонун бир түрү. Дирижёрлук кылуу колдун атайын иштелип чыккан кыймылы жана жандоосу аркылуу дирижёр (же хормейстер) та­рабынан ишке ашат. Азыркы кездеги Дирижёрлук кылуу ди­рижёрдон музыкалык билимди , чоң даярдыкты, жөндөмдү жана ар кандай партитураны тез өздөш­түрүүнү талап кылат. Дирижёрлук кылуу байыркы заманда эле Грекия, Египетте пайда болгон. Оркестрде ойноонун өнүгүшүнөн (XV кылым) жана көп үн менен ыр­доонун татаалданышынан улам Дирижёрлук кылуу кичине­кей таякча аркылуу жүргүзүлө баштаган. Дирижёрлук кылуу Россияда XVIII кылымга чейин негизинен хор өнөрүндө колдонулган. Октябрь революциясынан кийин кон­серваторияларда операга, симфонияга жана хор­го Дирижёрлук кылуу боюнча атайын класстар уюштурулган. XX кылымдагы көрүнүктүү дирижёрлор: Р. Штраус, Г. Ма­лер, А. Тосканини, Б. Вальтер, В. Фуртвенг­лер, О. Клемперер, Ш. Мюнш, Н. С. Голованов, С. А. Самосуд, Е. А. Мравинский, А. Ш. Мелик- Пашаев, А. В. Свешников, Е. Светланов жана башкалар болгон. Кыргыз ССР искусствосуна эмгек сиңирген ишмерлер Ш. Орозов, А. Аманбаев кыргыздын туңгуч дирижёрлору болгон. Кыргызстанда дирижёрлук искусствонун өнүгүшүнө А. Жумакматов, К. Мол­добасанов, Н.Давлесов, Э. Жумабаев, Ж. Каниме­тов, Р. Жумакунов, Т. Томотоев жана башка профес­сионал дирижёрлор салым кошушту.

Ад.: Мусин И. Техника дирижирования. Л., 1967.