ДУҢКАНА

ДУҢКАНА Кочуке уулу (1886, Нарын облусу, На­рын району, Эчки-Башы айылы – 1981, ошол эле жер) – семетейчи. 1930-жылдарда айылдык ке­ңештин төрагасы, кийинчерээк чабан болуп иш­теген. Дуңкана «Манас», «Семетей» эпосун Тыныбек, Касымбай манасчылардын айтуусунда көп ук­кан. «Манас» айтуунун чеберчилигин манасчы Чоюке, Дыйканбайдан үйрөнгөн. Замандашта­ры С. Каралаев, М. Чокморовдон таасир алган. «Манас» эпосуна караганда «Семетейди» жак­шы өздөштүрүп, эл арасында көбүрөөк айткан. Башка манасчылардай эле Дуңкана өзүнүн «Манас» айтып калуусун кереметтүү түш көрүү м-н бай­ланыштырат. Дуңкананын вариантынын сюжети көл айланасындагы манасчылардын (С. Каралаев, М. Чокморов) варианттарына жакын, ошондой эле айрым мотивдери, сүрөттөөлөрү Теңир-Тоо айма­гынан чыккан манасчылардыкына окшош. Ал эпостун «Семетей» бөлүгүн толук, ал эми бирин­чи бөлүгүнөн «Манастын бала чагы», «Чоң ка­зат», «Көкөтөйдүн ашы» сыяктуу салттык ту­руктуу эпизоддорду айткан. Дуңкана айткан «Семе­тейдин» варианты көлөмү жагынан чакан, оригиналдуу ж-а көркөмдүк өзгөчөлүктөрү м-н айырмаланат. Манасчы негизинен сюжет кууп айткандыктан, белгилүү варианттарга салыш­тырганда ички көркөмдүк каражаттар сейреги­рээк. Анын вариантын 1965–67-жылдарда илимпоздор С. Бегалиев, Р. Сарыпбеков кагазга түшүрүшкөн, азыр ал КР УИАнын кол жазмалар фондусун­да сакталып турат.