ЖЕТЕ: нускалардын айырмасы
vol3>KadyrM No edit summary |
No edit summary |
||
| (One intermediate revision by one other user not shown) | |||
| 2 сап: | 2 сап: | ||
«Күнгөй жер») – «Алдыңкы аймак» же Могол­стан. Бул аймакты көчмөндөр (негизинен «та­лаанын жапайы арстандары» – кыргыздар) ээлеп, алардан көп жабыр көргөндүктөн, кошу­на элдер «жете» же «каракчы» деген орой ат м-н аташкан. Тоголок-Тимурдун хан шайланы­шы (1348) м-н Чагатай улусунун чыгыш бөлүгү Моголстан атала баштаган. Бул өлкө түндүгү Эмил, Иртыш, түштүгү Тянь-Шань, чыгышы Бар-Көл, батышы Ферганага чейинки кеңири ай­макты ээлеген. Кийин В. В. Бартольд тарабы­нан «эркин элдер» (казак) деген түшүнүк берил­ген. Бирок Мухаммед Хайдар Дешт-и кыпчак толук Абу-л-Хайр ханга өткөндөн кийин Жа­ныбек хан м-н Керей Моголстанга келгенде Эсен Бука хан аларды жылуу кабыл алып, Могол­стандын батышы, Чүй суусунун жээгиндеги Ко­зу-Башы деген жерди бергенин, казак султан­дарынын бийликке келиши 1465–66-жылдарга туура келип, 1533–34-жылдан кийин Моголстан­да казактар такыр калбаганын көрсөтөт. | «Күнгөй жер») – «Алдыңкы аймак» же Могол­стан. Бул аймакты көчмөндөр (негизинен «та­лаанын жапайы арстандары» – кыргыздар) ээлеп, алардан көп жабыр көргөндүктөн, кошу­на элдер «жете» же «каракчы» деген орой ат м-н аташкан. Тоголок-Тимурдун хан шайланы­шы (1348) м-н Чагатай улусунун чыгыш бөлүгү Моголстан атала баштаган. Бул өлкө түндүгү Эмил, Иртыш, түштүгү Тянь-Шань, чыгышы Бар-Көл, батышы Ферганага чейинки кеңири ай­макты ээлеген. Кийин В. В. Бартольд тарабы­нан «эркин элдер» (казак) деген түшүнүк берил­ген. Бирок Мухаммед Хайдар Дешт-и кыпчак толук Абу-л-Хайр ханга өткөндөн кийин Жа­ныбек хан м-н Керей Моголстанга келгенде Эсен Бука хан аларды жылуу кабыл алып, Могол­стандын батышы, Чүй суусунун жээгиндеги Ко­зу-Башы деген жерди бергенин, казак султан­дарынын бийликке келиши 1465–66-жылдарга туура келип, 1533–34-жылдан кийин Моголстан­да казактар такыр калбаганын көрсөтөт. | ||
Ад.: <i>Петров К. И.</i> К истории движения киргизов на Тянь-Шань и их взаимоотношения с ойратами в XIII–XV вв., Ф., 1961; <i>Бартольд В. В.</i> Очерк истории Семиречья //Соч. Т. II, ч. 1. М., 1963; <i>Мирза Мухаммед Хайдар.</i> Тарих-и Рашиди. Таш., 1996. | |||
<i>Т. Жуманалиев.</i> [[Категория:3-том, 327-448 бб]] | <i>Т. Жуманалиев.</i> [[Категория:3-том, 327-448 бб]] | ||
08:19, 16 Июль (Теке) 2025 -га соңку нускасы
ЖЕТЕ (моңголчо Манглай Субе – «Күнөстүү», «Күнгөй жер») – «Алдыңкы аймак» же Моголстан. Бул аймакты көчмөндөр (негизинен «талаанын жапайы арстандары» – кыргыздар) ээлеп, алардан көп жабыр көргөндүктөн, кошуна элдер «жете» же «каракчы» деген орой ат м-н аташкан. Тоголок-Тимурдун хан шайланышы (1348) м-н Чагатай улусунун чыгыш бөлүгү Моголстан атала баштаган. Бул өлкө түндүгү Эмил, Иртыш, түштүгү Тянь-Шань, чыгышы Бар-Көл, батышы Ферганага чейинки кеңири аймакты ээлеген. Кийин В. В. Бартольд тарабынан «эркин элдер» (казак) деген түшүнүк берилген. Бирок Мухаммед Хайдар Дешт-и кыпчак толук Абу-л-Хайр ханга өткөндөн кийин Жаныбек хан м-н Керей Моголстанга келгенде Эсен Бука хан аларды жылуу кабыл алып, Моголстандын батышы, Чүй суусунун жээгиндеги Козу-Башы деген жерди бергенин, казак султандарынын бийликке келиши 1465–66-жылдарга туура келип, 1533–34-жылдан кийин Моголстанда казактар такыр калбаганын көрсөтөт.
Ад.: Петров К. И. К истории движения киргизов на Тянь-Шань и их взаимоотношения с ойратами в XIII–XV вв., Ф., 1961; Бартольд В. В. Очерк истории Семиречья //Соч. Т. II, ч. 1. М., 1963; Мирза Мухаммед Хайдар. Тарих-и Рашиди. Таш., 1996.
Т. Жуманалиев.